Τετάρτη 4 Οκτωβρίου 2017

Ενόψει δραματικών εξελίξεων: Η ιστορία της Καταλονίας – Όταν οι Καταλανοί μισθοφόροι εισέβαλαν και ρήμαξαν την Ελλάδα

Eνόψει πολύ δραματικών εξελίξεων στον Ισπανικό χώρο και γενικά στον ευρωπαϊκό, ας δούμε κάποια από τα στοιχεία της Ιστορίας της Καταλονίας. Το επόμενο χρονικό διάστημα οι εξελίξεις αναμένονται καταιγιστικές… Το χτεσινό διάγγελμα του Βασιλιά Φιλίππου του 6ου μόνο λάδι έριξε στη φωτιά..

Σε αυτό το πλαίσιο, με τις εξελίξεις στην Καταλονία να βρίσκονται στην επικαιρότητα, αξίζει να αναφερθεί κανείς πως η ιστορία των Καταλανών σε κάποια φάση της διασταυρώθηκε με την ελληνική- και τα αποτελέσματα δεν ήταν καθόλου θετικά για τους κατοίκους του ελλαδικού χώρου.
Η Καταλανική Εταιρεία
Ο λόγος για την φοβερή και τρομερή Καταλανική Εταιρεία (compagnia), έναν εξαιρετικά ισχυρό μισθοφορικό στρατό του 14ου αιώνα: Η εταιρεία ιδρύθηκε από τον Ροζέ ντε Φλορ, πρώην μέλος του τάγματος των Ναϊτών Ιπποτών. Επρόκειτο για ένα μισθοφορικό σώμα από Καταλανούς και Αραγονέζους (Αλμογάβαρους, όπως ήταν γνωστοί συλλογικά), το οποίο προσέλαβε ο Βυζαντινός αυτοκράτορας Ανδρόνικος Β’ Παλαιολόγος μετά την ήττα του από τους Οθωμανούς στη μάχη του Βαφέως στη Μικρά Ασία.
Οι σκληροτράχηλοι Αλμογάβαροι πολεμιστές (σύμφωνα με τον Καταλανό χρονογράφο της Κομπανίας, Ραμόν Μουντανέρ, 1.500 ιππότες, 4.000 ελαφρύ πεζικό και άλλοι 1.000 πεζικάριοι) κατέφθασαν στη Μικρά Ασία και αποδείχτηκαν αποτελεσματικοί εναντίον των Οθωμανών εισβολέων, ωστόσο σύντομα τέθηκαν εκτός ελέγχου, με τον ντε Φλορ να σχεδιάζει τη δημιουργία δικού του πριγκηπάτου και τους πολεμιστές του να διαπράττουν λεηλασίες και βιαιότητες σε βάρος αυτοκρατορικών πληθυσμών. Επίσης ο Ανδρόνικος αδυνατούσε να τους πληρώσει, οπότε και οι Καταλανοί επιτέθηκαν στην Καλλίπολη για να τον αναγκάσουν να τους καταβάλει τα οφειλόμενα. Μετά από διαπραγματεύσεις, ο αυτοκράτορας έδωσε στον ντε Φλορ τίτλους και ο αρχηγός της Κομπανίας παντρεύτηκε Ελληνίδα- ωστόσο λίγο αργότερα, το 1305, δολοφονήθηκε στην Ανδριανούπολη.
Οι μισθοφόροι, ανεξέλεγκτοι, ρήμαξαν τη Θράκη και πέρασαν στη Μακεδονία (προσπαθώντας να καταλάβουν τη Θεσσαλονίκη, χωρίς επιτυχία) και μετέπειτα στη νότια Ελλάδα, ενώ επιτέθηκαν και στα μοναστήρια του Άθω.
Ο τελευταίος δούκας των Αθηνών, Γκωτιέ ντε Μπριέν, επιδιώκοντας να αποκτήσει εδάφη, προσπάθησε να τους πάρει στην υπηρεσία του και χρησιμοποίησε την Κομπανία για τους σκοπούς του, ωστόσο και αυτός δεν κατέβαλε την οφειλόμενη αμοιβή, οπότε και οι Καταλανοί στράφηκαν εναντίον του, τσάκισαν τον στρατό του και κατέλυσαν το κρατίδιό του, ιδρύοντας το δικό τους δουκάτο στην περιοχή των Αθηνών και Θηβών. Η καταλανική παρουσία διήρκεσε 77 χρόνια- το δουκάτο καταλύθηκε το 1388.
Οι μνήμες και η συγγνώμη
Παρά τη σχετικά μικρή του διάρκεια, το πέρασμα των Καταλανών μισθοφόρων από τον ελλαδικό χώρο χαρακτηρίστηκε από πρωτοφανή βαρβαρότητα: Στη μνήμη των ελληνικών πληθυσμών έμειναν ως άγριοι και βρώμικοι, όπως αποτυπώνεται σε εκφράσεις και τραγούδια που επιβίωναν για αιώνες μετά. Επίσης έμεινε ιδιαίτερα έντονη στις μνήμες του Αγίου Όρους, φτάνοντας μέχρι τη σημερινή εποχή: Όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα της «Καθημερινής», στη δεκαετία του 1990 ο τροβαδούρος Τζουζέπ Τέρο δεν έγινε δεκτός από την αρχοντάρη κάποιας αγιορείτικης μονής επειδή ήταν Καταλανός.
Ο Τέρο διαπίστωσε πως για τους ελληνικούς προσκυνηματικούς οδηγούς οι Καταλανοί είχαν εξαιρετικά κακή φήμη- και όταν ο φίλος του, ποιητής Κάρλες Ντουάρτε, ανέλαβε την πολιτική θέση του γενικού γραμματέα της Τζενεραλιντάντ, ο Τέρο του εμπειρία, ρίχνοντας του, παρουσιάζοντας την ιδέα μιας καταλανικής επανόρθωσης, μέσω αναστήλωσης ενός αγιορείτικου μνημείου. Ο Ντουάρτε προώθησε την ιδέα στον τότε πρόεδρο Πουγιόλ και ακολούθησε νομοσχέδιο που υπερψηφίστηκε στο καταλανικό κοινοβούλιο. Οι τελευταίες λεπτομέρειες του σχεδίου, κόστους 240.000 ευρώ, που προέβλεπε τη χρηματοδότηση της αποκατάστασης ενός ιστορικού κτιρίου του 16ου αιώνα στη Μονή Βατοπαιδίου, ρυθμίστηκαν τον Νοέμβριο του 2003.
Οι δεσμοί με την Ελλάδα
Όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα της «Καθημερινής», το καταλανικό δουκάτο Αθηνών και Θηβών στην ελληνική ιστορία περνάει ως μία απλή παρένθεση, για τους Καταλανούς όμως αποτελεί σημαντικό κεφάλαιο: «Στη συνείδηση των Καταλανών η εκλεκτική συγγένεια των δύο λαών αποκτά μια σαφέστερη μορφή μετά την κατάρρευση του φρανκικού καθεστώτος (1975), όταν με το δημοψήφισμα του 1979 η Καταλωνία ανακηρύσσεται αυτόνομη διοικητική περιοχή και αρχίζει να διεκδικεί την εθνική της ταυτότητα. Χαρακτηριστικό της νέας εποχής είναι μία έντονη στροφή προς τη Μεσόγειο και ιδιαίτερα προς την Ελλάδα, ως αναβίωση και συνέχεια μιας σημαντικής πολιτιστικής κίνησης (τέλη 19ου – αρχές 20ου αιώνα) προσανατολισμένης στη μελέτη και τη διάδοση του ελληνικού πολιτισμού. Αλλωστε, στην Ελλάδα οι σημερινοί Καταλανοί εντοπίζουν τις δικές τους ρίζες, που τους διαφοροποιούν από τις υπόλοιπες ιβηρικές εθνότητες, θεωρώντας ότι η ίδρυση, περί το 600 π.Χ., του Εμπορίου (Empurias), αποικίας των μασσαλιωτών Φωκαέων βορειοανατολικά της Βαρκελώνης, μπόλιασε τον ντόπιο πληθυσμό με ελληνικό πνεύμα και αίμα».
Το αυτονομιστικό κίνημα στην Καταλονία τον 19ο αιώνα – Η ανακήρυξη της Καταλανικής Δημοκρατίας – Η κατάργηση του κράτους από τον Φράνκο
Η Καταλονία έχει μακρά ιστορία όπως και το ζήτημα της αυτονομίας – ανεξαρτησίας της. Ας δούμε μερικά ενδιαφέροντα, πιστεύουμε, στοιχεία γι’ αυτήν.
Καταλονία – Γεωγραφικά Στοιχεία
Η Καταλονία (ή Καταλωνία), βρίσκεται στο Β.Α. τμήμα της Ισπανίας και συνορεύει βόρεια με τη Γαλλία και την Ανδόρα. Έχει έκταση 32.114 τ.χλμ. και πληθυσμό, γύρω στα 7.350.000 κατοίκους. Πρωτεύουσα της είναι η Βαρκελώνη. Η Καταλονία χωρίζεται σε 4 επαρχίες που έχουν ως πρωτεύουσες τις μεγαλύτερες πόλεις της: Βαρκελώνη, Λέ(ρ)ιδα, Ταραγόνα και Ζιρόνα (ή Χιρόνα).
Η ιστορία της Καταλονίας
Η Καταλονία, ήταν μία από τις πρώτες ρωμαϊκές κτήσεις στην Ισπανία. Τον 5ο αιώνα καταλήφθηκε από τους Γότθους, το 712 από τους Μαυριτανούς και στα τέλη του 8ου αιώνα από τον Καρλομάγνο που την ενέταξε στο βασίλειό του ως παραμεθόρια περιοχή διοικούμενη από κόμη. Η κυριαρχία των Φράγκων στην Καταλονία, τελείωσε στα χρόνια της βασιλείας του κόμη Μπορέλ (ο οποίος πέθανε το 991).
Η Καταλονία, ενώθηκε με την Αραγόνα, υπό τον ίδιο βασιλιά, το 1137. Το Generalitat de Catalunya, που ιδρύθηκε το 1289, υπερασπίστηκε τις παραδοσιακές καταλανικές ελευθερίες. Οι Καταλανοί, κυριαρχούσαν στην ένωση με την Αραγόνα ως το 1410. Η αραγονική δυναστεία Τρασταμάρα που ανέβηκε στον θρόνο, αντιμετώπισε τη μεγάλη δυσαρέσκεια των Καταλανών.
Αποκορύφωμά της, ήταν μια μεγάλη αλλά αποτυχημένη εξέγερση, στη διάρκεια της βασιλείας του Ιωάννη Β’ (1462 – 1472). Με τον γάμο του Ιωάννη Β’ με την Ισαβέλα της Καστίλης, η Ισπανία ενοποιήθηκε και η Καταλονία συμπεριλήφθηκε σ’ αυτή. Ωστόσο, μεταξύ 1640 και 1653, διακήρυξε την ανεξαρτησία της και εντάχθηκε στο κράτος των Αψβούργων, μετά από εγγυήσεις που έλαβε για την αυτονομία της. Όμως, η αυτονομία της καταργήθηκε με βασιλικό διάταγμα του 1716.
Το αυτονομιστικό κίνημα στην Καταλονία, αναθερμάνθηκε στις αρχές του 19ου αιώνα και ενισχύθηκε μετά το 1876, όταν η Εκκλησία οδηγήθηκε σε υποστήριξή του. Νέο δυναμισμό, απόκτησε ο καταλανικός εθνικισμός με τη νίκη (1901) του νέου, τότε, κόμματος Lliga Regionalista. Ως το 1913, είχε κατακτηθεί μικρός βαθμός αυτοδιάθεσης. Η εμφάνιση του Πρίμο δε Ριβέρα στην πολιτική σκηνή (1923), οδήγησε στον σχηματισμό της αριστερής συμμαχίας Esquerra Republicanna, η οποία θριάμβευσε στις δημοτικές εκλογές του 1931.
Αμέσως μετά, ο Πρίμο δε Ριβέρα, ανακήρυξε την Καταλανική Δημοκρατία. Ακολούθησαν συμβιβαστικές διαβουλεύσεις με την κεντρική κυβέρνηση και τον Σεπτέμβριο του 1932, αναγνωρίστηκε με νόμο του ισπανικού κράτους η αυτονομία της Καταλονίας, Ο Φράνκο, κατάργησε τη Δημοκρατία της Καταλονίας το 1938. Η καταλανική κυβέρνηση, εξόριστη πλέον, είχε έδρα στο Παρίσι (1945-1947) και αργότερα στο Μεξικό.
Μετά τον θάνατο του Φράνκο (1975) και την επάνοδο της Ισπανίας στη δημοκρατία, με το Σύνταγμα του 1978, η Καταλονία ανέκτησε τη δική της πολιτιστική και πολιτισμική ταυτότητα.
Το 2006, τροποποιήθηκε το Σύνταγμα του 1978, μετά από διαπραγματεύσεις με την κεντρική κυβέρνηση της Ισπανίας και επικύρωσή του με δημοψήφισμα.
Η κυβέρνηση της Καταλονίας έχει σημαντικές αρμοδιότητες σε 33 τομείς. Το Καταλανικό Κοινοβούλιο αποτελείται από 135 βουλευτές, ενώ ο πρόεδρος της Καταλονίας (σήμερα τη θέση αυτή κατέχει ο Κάρλες Πουτζδεμόν) εκλέγεται από το Κοινοβούλιο.
Να αναφέρουμε τέλος, τρία έργα, το «Χρονικό» του Bernat Desclot που γράφτηκε κατά το β’ μισό του 13ου αιώνα και τα «Lo Crestia» και «Regiment de la Cosa Publica» του Fransesc Eixemenis (περ. 1327-1409), τα οποία έχουν παίξει πολύ σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του καταλανικού εθνικισμού.
Και να μην ξεχνάμε, τη φοβερή Καταλανική Εταιρεία, με έντονη δράση και παρουσία στο Βυζάντιο και, κυρίως, στη Νότια Ελλάδα, μετά τη μάχη της Κωπαΐδας το 1311, ό
Πηγή: huffingtonpost.gr,Εγκυκλοπαίδεια «ΠΑΠΥΡΟΣ ΛΑΡΟΥΣ-ΜΠΡΙΤΑΝΙΚΑ», τόμος 28, έκδοση 2007, Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, Βικιπαίδεια
Πηγή Τμήματος Ειδήσεων:
Βαρνάβας όμορφος τόπος να μένεις, δύσκολος να ζεις..

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Ευχαριστούμε για την επίσκεψή σας...
Το παρόν διαδικτυακό μέσο ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρει περί των επωνύμων ή ανωνύμων σχολίων που φιλοξενεί. Σε περίπτωση που θεωρείτε πως θίγεστε από κάποιο εξ αυτών, επικοινωνήστε μέσω της φόρμας επικοινωνίας έτσι ώστε να αφαιρεθεί.