Αλλάζει ο τρόπος ελέγχου των ΟΤΑ – Τι προβλέπει ν/σ του ΥΠΕΣΔΑ για “Εποπτεία” & “Παρατηρητήριο”

Σε Δημόσια διαβούλευση τέθηκε το σχέδιο νόμου «Αυτοτελής υπηρεσία ελέγχου νομιμότητας ΟΤΑ –οικονομική βιωσιμότητα και αυτοτέλεια ΟΤΑ – Κανόνες Δημοσιονομικής Διαχείρισης και άλλες διατάξεις θεμάτων Υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης»

Το προτεινόμενο σχέδιο νόμου, όπως αναφέρει στο εισαγωγικό του σημείωμα ο υπουργός Εσωτερικών Νίκος Βούτσης, καταρχάς, αντιμετωπίζει δύο μείζονα ζητήματα που αφορούν στη λειτουργία των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης και την άσκηση της κρατικής εποπτείας επ’ αυτών.
Συγκεκριμένα το πρώτο κεφάλαιο περιλαμβάνει την τροποποίηση και επικαιροποίηση των διατάξεων που αφορούν την Αυτοτελή Υπηρεσία Εποπτείας Ο.Τ.Α., ώστε πέντε χρόνια μετά την αρχική της πρόβλεψη στο ν. 3852/2010 (Α’ 87), να εκκινήσει, πραγματικά, η λειτουργία της , ικανοποιώντας έτσι τη συνταγματική απαίτηση, που αποτελεί και καθολικό αίτημα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, να ασκείται κατά τρόπο αντικειμενικό και αμερόληπτο και να περιορίζεται αποκλειστικά και μόνο στα όρια του ελέγχου νομιμότητας.
Αναλυτικά, με το άρθρο 1, αντικαθίσταται το άρθρο 215 του ν.3852/2010, όπως ίσχυε μετά την τροποποίησή του από το ν.4257/2014 και ιδρύεται στην έδρα κάθε Περιφέρειας, αυτοτελής κρατική υπηρεσία εποπτείας των Ο.Τ.Α. που φέρει τον τίτλο «Αυτοτελής Υπηρεσία Εποπτείας Ο.Τ.Α.» υπαγόμενη απ’ ευθείας στον Υπουργό Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης η οποία είναι αρμόδια για τον έλεγχο νομιμότητας των πράξεων των Ο.Τ.Α. και για τον πειθαρχικό έλεγχο των αιρετών κατά το άρθρο 102 παρ. 4 του Συντάγματος. Με το άρθρο αυτό η ΑΥΕ διαχωρίζεται πλέον από τη δομή της 4 Αποκεντρωμένης Διοίκησης και αποκτά πραγματικά αυτοτελή φύση. Η ΑΥΕ ιδρύεται στην έδρα κάθε Περιφέρειας, ώστε να παρακολουθείται η αυτοδιοικητική δομή της χώρας. Άλλωστε, η άσκηση ουσιαστικού ελέγχου νομιμότητας απαιτεί την περιέλευση στον Ελεγκτή ενός πεπερασμένου αριθμού αποφάσεων, ο οποίος δεν μπορεί να υπερβαίνει τα όρια του ανθρωπίνως δυνατού. Με τη δημιουργία 13 ΑΥΕ, σε κάθε έδρα Περιφέρειας, αντί για επτά, σε κάθε έδρα Αποκεντρωμένης Διοίκησης, εξυπηρετείται και αυτή η ανάγκη. Με το άρθρο 2, αντικαθίσταται το άρθρο 216 του ν.3852/2010, όπως είχε τροποποιηθεί με το ν.4257/2014. Ορίζεται ότι ο Ελεγκτής Νομιμότητας είναι ανώτατος υπάλληλος με πενταετή θητεία, η οποία μπορεί να ανανεώνεται για μία φορά. Ότι πρέπει να είναι πτυχιούχος νομικής με μεταπτυχιακό ή διδακτορικό δίπλωμα και άριστη ή πολύ καλή γνώση μιας ξένης γλώσσας. Ότι λαμβάνει τις αποδοχές Γενικού Διευθυντή Υπουργείου. Περαιτέρω, καθορίζονται οι αρμοδιότητές του και η διαδικασία διορισμού του από το Συμβούλιο Υπηρεσιακής Κατάστασης Προϊσταμένων Γενικών Διευθύνσεων του άρθρου 160 του ν.3528/2007.
Καταργείται το Πραατηρητήριο – Αντικαθίσταται με την «Επιτροπή Οικονομικής Ανασυγκρότησης Ο.Τ.Α.» 
Το δεύτερο κεφάλαιο καταργεί το θεσμό του «Παρατηρητηρίου Οικονομικής Αυτοτέλειας Ο.Τ.Α.» (άρθρο 18) και εισάγει ένα νέο σύστημα οικονομικής εποπτείας και ταυτόχρονα στήριξης των Ο.Τ.Α., ώστε να διασφαλίζεται η οικονομική βιωσιμότητα και η αυτοτέλειά τους, ενώ με το τρίτο και το τέταρτο κεφάλαιο ρυθμίζονται τρέχοντα όσο και επείγοντα ζητήματα αρμοδιότητας του Υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, των ΟΤΑ και των νομικών τους προσώπων, αποσαφηνίζονται διατάξεις νόμων, όπως οι πρόσφατες σχετικές του ν.4325/2015, ενώ επιχειρείται, μεταξύ άλλων, και η ουσιαστική εναρμόνιση των υπηρεσιών της Κεντρικής Διοίκησης με τις προκλήσεις της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και της εξυπηρέτησης των εποπτευόμενων φορέων και των πολιτών, μέσω των σύγχρονων, τεχνολογικών εργαλείων και διαύλων επικοινωνίας, ενημέρωσης και αντιμετώπισης των προβλημάτων.
Αναλυτικά, με το άρθρο 12, συνιστάται ανεξάρτητη και αντικειμενική δομή παρακολούθησης των οικονομικών δεδομένων των Ο.Τ.Α., η οποία ονομάζεται «Επιτροπή Οικονομικής Ανασυγκρότησης Ο.Τ.Α.» (εφεξής «Επιτροπή») και έχει ως αποστολή τη διαχρονική παρακολούθηση των οικονομικών μεγεθών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, τη μέριμνα για τον εξορθολογισμό της οικονομικής διαχείρισης των Ο.Τ.Α. και των νομικών τους προσώπων και την υποβολή εισηγήσεων σχετικά με δημοσιονομικές πολιτικές που το Κράτος ή οι Ο.Τ.Α. και τα νομικά τους πρόσωπα ενδείκνυται να υλοποιήσουν, προκειμένου να διασφαλιστεί η συνταγματικά κατοχυρωμένη οικονομική αυτοτέλεια των τελευταίων. Η Επιτροπή έχει 13μελή σύνθεση, με την οποία διασφαλίζεται η συμμετοχή όλων των εμπλεκομένων φορέων, η διασύνδεση με το κατ’ εξοχήν αρμόδιο για το δημοσιονομικό έλεγχο των Ο.Τ.Α. όργανο (Ελεγκτικό Συνέδριο), η διαρκής συνεργασία των συναρμόδιων Υπουργείων (Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, Οικονομικών), και, βέβαια, η καθοριστική συμμετοχή των εκπροσώπων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης (της Κ.Ε.Δ.Ε. και της ΕΝ.Π.Ε., κατά περίπτωση), και μάλιστα με εκπροσώπηση και της μειοψηφίας στα διοικητικά συμβούλια των τελευταίων. Ειδικότερα, η Επιτροπή αποτελείται από έναν Σύμβουλο του Ελεγκτικού Συνεδρίου ως Πρόεδρο, ο οποίος – ως ανώτατος δικαστικός λειτουργός – παρέχει στην Επιτροπή αυξημένο κύρος και εχέγγυα αντικειμενικής, ανεξάρτητης και αμερόληπτης λειτουργίας, έξι (6) στελέχη του Υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, τρία (3) στελέχη του Υπουργείου Οικονομικών και τρεις (3) εκπροσώπους της Κ.Ε.Δ.Ε. ή της ΕΝ.Π.Ε., κατά περίπτωση, εκ των οποίων ο ένας (1) από τη μειοψηφία του οικείου Διοικητικού Συμβουλίου. Μάλιστα, η Επιτροπή περιβάλλεται με ιδιαίτερες προσωπικές και λειτουργικές εγγυήσεις, αφού προβλέπεται ρητά ότι κατά την άσκηση των καθηκόντων τους τα μέλη της Επιτροπής απολαμβάνουν πλήρους ανεξαρτησίας γνώμης και ψήφου, δεν λαμβάνουν οδηγίες από οποιονδήποτε κυβερνητικό φορέα και ελέγχονται μόνο για παράνομες πράξεις ή παραλείψεις τους που οφείλονται σε δόλο ή βαριά αμέλεια. Με το άρθρο 13 ρυθμίζεται ο μηχανισμός παρακολούθησης της κατάρτισης και της εκτέλεσης του προϋπολογισμού των Ο.Τ.Α. και των νομικών τους προσώπων και των βασικών δεικτών οικονομικής τους βιωσιμότητας. Συγκεκριμένα, σε περίπτωση που η Επιτροπή διαπιστώσει αποκλίσεις ή επιδείνωση των δεικτών που καθιστούν αδύνατη την κατάρτιση ισοσκελισμένου και πραγματικού προϋπολογισμού ή θέτουν σε κίνδυνο την οικονομική βιωσιμότητα κάποιου Ο.Τ.Α. ή νομικού του προσώπου, η Επιτροπή ενημερώνει τον οικείο φορέα, την αρμόδια για την εποπτεία του Αρχή και τον Υπουργό Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, διατυπώνοντας απλή γνώμη για τις κατά την κρίση της 7 ενδεδειγμένες μεθόδους για τη βελτίωση εκτέλεσης του προϋπολογισμού ή συστάσεις για τη ρεαλιστικότερη αποτύπωση των στόχων, παρέχοντας με τον τρόπο αυτό διοικητική και επιστημονική βοήθεια. Επίσης, εφόσον η Επιτροπή διαπιστώσει με οποιονδήποτε τρόπο ότι ένας Ο.Τ.Α. ή νομικό του πρόσωπο έχει αδυναμία κατάρτισης τουλάχιστον ισοσκελισμένου αρχικού προϋπολογισμού ή αδυναμία ισοσκέλισης αυτού κατόπιν αναμόρφωσής του ή ότι ένας Ο.Τ.Α. ή νομικό του πρόσωπο έχει μεν επικυρωμένο προϋπολογισμό από την αρμόδια για την εποπτεία του Αρχή, αλλά έχει εγγράψει σε αυτόν πλασματικά ή υπερεκτιμημένα έσοδα ή δεν έχει εγγράψει τις υποχρεωτικές του δαπάνες, συμπεριλαμβανομένων των απλήρωτων υποχρεώσεών του στο πραγματικό ύψος τους, μπορεί να ζητήσει από το οικείο Δημοτικό ή Περιφερειακό Συμβούλιο ή το Διοικητικό Συμβούλιο του νομικού προσώπου, αντίστοιχα, περαιτέρω αξιολόγηση των οικονομικών στοιχείων του φορέα, μέσω της σύνταξης σχετικής αναλυτικής έκθεσης. Σε περίπτωση δε που – μετά και την εξάντληση της δυνατότητας δανειοδότησης με στόχο την ισοσκέλιση του προϋπολογισμού του, που προβλέπεται στο άρθρο 43 του Ν. 4325/2015 (Α’ 47) – παραμένει η ανάγκη χρηματοδότησης του οικείου φορέα (Ο.Τ.Α. ή νομικού του προσώπου), η Επιτροπή αξιολογεί την παραπάνω έκθεση και τα προτεινόμενα και τυχόν εφαρμοζόμενα από τον Ο.Τ.Α. ή το νομικό του πρόσωπο για την αντιμετώπιση της υπερχρέωσής του μέτρα και ενημερώνει σχετικά τον οικείο φορέα και τον Υπουργό Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης. Στόχος αυτής της διαδικασίας διαλόγου και συνεργασίας μεταξύ του ενδιαφερόμενου φορέα, της Επιτροπής και του Υπουργού Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης είναι να αξιολογηθούν τα μέτρα που προτείνει ή λαμβάνει ο Ο.Τ.Α. ή το νομικό του πρόσωπο, ή και να προταθούν άλλα προσφορότερα για την αντιμετώπιση του προβλήματος μέτρα. Σε κάθε, ωστόσο, περίπτωση, ο ρόλος της Επιτροπής παραμένει αμιγώς συμβουλευτικός και γνωμοδοτικός, αφού η απόφαση για τα μέτρα που πρέπει ή κρίνεται σκόπιμο να ληφθούν γίνεται από το οικείο Δημοτικό, Περιφερειακό ή Διοικητικό Συμβούλιο, ενώ για τη χρηματοδότηση του οικείου Ο.Τ.Α. ή του νομικού του προσώπου απαιτείται προηγούμενη σύναψη Προγραμματικής Συμφωνίας μεταξύ αυτού και του Υπουργού Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης.
Η δημόσια διαβούλευση ξεκίνησε σήμερα και λήγει την Παρασκευή, 19 Ιουνίου, στις 15.00.
Περισσότερα ΕΔΩ
ΝΟΜΟΧΕΔΙΟ
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Πηγή Τμήματος Ειδήσεων:
Βαρνάβας όμορφος τόπος να μένεις, δύσκολος να ζεις..