Η ζωή στο Μάτι: 80 μέρες μετά την τραγωδία

Δυόμισι μήνες συμπληρώθηκαν από την καταστροφική πυρκαγιά στην Ανατολική Αττική, η οποία άφησε πίσω της 99 νεκρούς, ισοπεδώνοντας βλάστηση, υποδομές και περιουσίες.

Οι κάτοικοι προσπαθούν να στήσουν μια νέα ζωή ανάμεσα στις στάχτες. Ζητούν απόδοση ευθυνών για τις ολέθριες συνέπειες της πυρκαγιάς αλλά και μεγαλύτερη ταχύτητα και αποτελεσματικότητα στη διαχείριση της επόμενης ημέρας, με βασικό αντίπαλο τη γραφειοκρατία του ελληνικού κράτους.

Το naftemporiki.gr επισκέφτηκε τις πληγείσες περιοχές, μίλησε με κατοίκους και συνέλεξε εικόνες από τη ζωή στο Μάτι, 80 μέρες μετά. Τα αίτια της τραγωδίας αναλύει ο δικαστικός πραγματογνώμονας Ανδριανός Γκουρμπάτσης.
Με το ελαφρύ αεράκι να φυσά, η μυρωδιά του καμένου χτυπά γρήγορα στη μύτη και τον λαιμό, ειδικά όποιον φθάνει πρώτη φορά μετά τις 23 Ιουλίου στο Μάτι. Στα αυτιά, πάλι, ηχούν οι ήχοι των εν εξελίξει πάσης φύσεως εργασιών: από τη μπουλντόζα που μαζεύει τα κομμένα κλαδιά για να τα φορτώσει στο φορτηγό, τους εργάτες που με ειδικές στολές κι εξοπλισμό μαζεύουν τα ελενίτ με τον καρκινογόνο αμίαντο ή τον χτίστη που με το μυστρί τσιμεντάρει μικρομερεμέτια, τον εργάτη που με το αλυσοπρίονο απομακρύνει καμένα δέντρα.
Το μάτι του περαστικού βλέπει και τους ντόπιους να φροντίζουν τον κήπο και τις αυλές τους, που προσπέρασαν ή “έγλειψαν” οι φλόγες. Τους Ρομά να τριγυρνούν πόρτα-πόρτα με τα φορτηγάκια τους, να μαζέψουν ό,τι χρήσιμο σ’ αυτούς βρουν. Νωρίς το μεσημέρι πια, είναι η σειρά των μικρών παιδιών που σχόλασαν, να ακουστούν μόλις βγαίνουν χαμογελαστά απ’ το λεωφορείο.
Κάτι κινείται δειλά-δειλά στο Μάτι της ανατολικής Αττικής, δυόμισι μήνες μετά τον φονικό πύρινο όλεθρο, που πήρε μαζί του 99 ανθρώπους, περιουσίες, χιλιάδες στρέμματα γης και δέντρα, μνήμες και τόσα άλλα. Μέχρι και η φύση, που μες στη μαυρίλα της συνεχίζει να στέλνει παντού στα σπίτια τη μαύρη στάχτη της, δείχνει πως το παλεύει να ξαναγεννηθεί: στο μέχρι πρότινος καταπράσινο φόντο της περιοχής, τώρα διάσπαρτα μικρά ροζ κυκλάμινα, ώς και κλαδάκια πεύκων που ξεφυτρώνουν δίπλα σε κομμένους κορμούς καμένων δέντρων, μαρτυρούν τα σημάδια νέας ζωής.

Να ξαναφτιάξουν τη ζωή τους στον τόπο τους, το Μάτι, βάλθηκαν οι πυρόπληκτοι (από αριστερά) Γιάννης Κωλέττης, Κατερίνα Σαμιώτη, Μιχάλης Αναγνώστου και Πέτρος Δεμέναγας.

O Γιάννης Κωλέττης

Και οι ίδιοι οι Ματιώτες, όμως, βάλθηκαν-πείσμωσαν να ξαναφτιάξουν τη ζωή τους, που αίφνης ήρθε «τούμπα» από το πουθενά. «Να ξαναστήσουμε από την αρχή τα σπίτια μας θέλουμε. Οκτώβριο φθάσαμε, αλλά ακόμα καθυστερούν οι διαδικασίες» λένε ο ένας μετά τον άλλο όσοι παραμένουν στον τόπο τους. Πέρα απ’ αυτούς που «έφυγαν» για πάντα, άλλοι ξεσπιτώθηκαν τελείως. Κατ’ ανάγκην, οι περισσότεροι φιλοξενούνται σήμερα σε μία απ’ τις τρεις κατασκηνώσεις της περιοχής (υπ. Υγείας, Στρατού, Αεροπορίας). Άλλοι, ωστόσο, δεν άντεξαν τη βαριά από κάθε άποψη ατμόσφαιρα και πήγαν να μείνουν σε άλλες περιοχές.
«Από το 1965 είμαι στο Μάτι, αρχικά σε εξοχική κατοικία, τα τελευταία 12 χρόνια μόνιμα. Η φωτιά πέρασε εντελώς ξώφαλτσα απ’ το σπίτι μου, την ώρα που εγώ ήμουν εκεί μέσα! Τώρα πια αυτό έχει χαρακτηριστεί ως “πράσινο με ζημιές”: είναι μεν κατοικήσιμο, αλλά γύρω-γύρω μαύρισαν τοίχοι, κάηκαν κουφώματα κι αλουμίνια. Ακόμα είμαι στα μαστορέματα, φτιάχνω λίγα-λίγα, σιγά-σιγά» λέει στο naftemporiki.gr ο μηχανικός Μιχάλης Αναγνώστου, ένα από τα πολλά μέλη της τοπικής Συντονιστικής Επιτροπής Κατοίκων (ΣΕΚΜΑ), που συστάθηκε για να «τρέξει» την επόμενη μέρα του Ματιού. «Αναμφίβολα, έχει αλλάξει 100% η ζωή όλων μας. Αφενός εδώ υπάρχει ανεξέλεγκτη, γενική – όχι κατά ενός μόνο υπευθύνου για τη φωτιά – οργή. Ξέρουμε καλά ότι την ημέρα εκείνη δεν ακούσαμε ούτε μία σειρήνα, δεν χτύπησε ποτέ η καμπάνα της εκκλησίας, δεν ειδοποιήθηκε κανείς μας για τίποτα. Αφετέρου, είναι τώρα κι έκδηλη η ανησυχία των περισσότερων, αν θα μπορέσουν τελικά να ξαναφτιάξουν έγκαιρα τα σπίτια τους» αναφέρει.
Όπως εξηγεί, όλοι οι Ματιώτες είναι σε αναμονή της έκδοσης επικαιροποιημένων δασικών χαρτών (19/10), αφού, για να βγουν οι άδειες ανέγερσης νέων κατοικιών, η περιοχή δε θα πρέπει να έχει χαρακτηριστεί ως δάσος. Ακόμα και η απλή επισκευή, θέλει αυτό το χαρτί από το δασαρχείο. «Τόσο ο αρμόδιος υπουργός, όσο κι ο δασάρχης μάς διαβεβαιώνουν ότι το Μάτι δεν είναι δάσος, άρα θα μπορέσουμε να επισκευάσουμε ή να φτιάξουμε καινούρια σπίτια.
Οι μέρες για να αναρτηθούν επιτέλους οι δασικοί χάρτες πλησιάζουν, είμαστε σε αναμονή και της σχετικής υπουργικής απόφασης για τα κτήρια. Αυτά τα δύο απαραίτητα διαδικαστικά περιμένουμε από μέρα σε μέρα, με πολύ μεγάλη αγωνία, ειδικά όσοι είναι στην ενδιάμεση κατηγορία, στα “κίτρινα” σπίτια – κάποιοι έχουν αρχίσει και τα επισκευάζουν. Με άλλα λόγια, η γραφειοκρατία τόσον καιρό έχει μπλοκάρει τις διαδικασίες, γι’ αυτό κι εμείς ζητάμε από την Πολιτεία την άμεση επίσπευσή τους» τονίζει ο κ. Αναγνώστου.
Ο ίδιος δεν κρύβει και τη γενικότερη ανησυχία των ντόπιων για τον χειμώνα. Πρόσφατα, εξάλλου, ο μεσογειακός κυκλώνας χειροτέρεψε την κατάσταση και στην ανατολική Αττική. «Να πλημμυρίσουμε δε φοβόμαστε γιατί εδώ είμαστε κατηφορικά, αλλά με τις βροχές η Πεντέλη θα μας φέρει φερτά υλικά και λάσπες. Πρέπει, λοιπόν, άμεσα να γίνουν τα απαραίτητα αντιπλημμυρικά έργα, να μπουν κορμοδέματα-φράγματα στα ψηλά, σε διάφορα σημεία του βουνού. Μόνο που ακόμα τέτοιες εργασίες δε γίνονται, αφού περιμένουν, λένε, μια μελέτη της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής, τέλη Οκτωβρίου, για να μπορέσουν στο πρώτο δεκαήμερο του Νοεμβρίου να τα στήσουν» λέει ο κ. Αναγνώστου.
«Να επισπευστούν οι διαδικασίες, έρχεται χειμώνας»
Εκτός των άλλων, από τα τέλη Σεπτεμβρίου σταμάτησαν μέχρι νεωτέρας οι κατεδαφίσεις των ακατάλληλων να κατοικηθούν κτισμάτων, «έχουν γίνει μόλις 24, από τις περίπου 300», λένε οι ντόπιοι. Και όχι μόνο. Από τότε διακόπηκε και η οργανωμένη υλοτόμηση-απομάκρυνση των χιλιάδων καμένων δέντρων, αφού αποχώρησε ο εργολάβος, που για δυο μήνες παρείχε δωρεάν τις υπηρεσίες του, και στις δύο αυτές δουλειές. Την ίδια ώρα, κάτοικοι καταγγέλλουν ώς και κρούσματα συστηματικού πλιάτσικου, σε ξύλα-καμένα δέντρα, που φορτώνονται για καυσόξυλα-κάρβουνα, για να πωληθούν σε μάντρες.
«Κυνηγάμε να μας κόψουν ένα πεύκο, να καθαρίσουν κανα οικόπεδο, να βάλουν εργοταξιακό ρεύμα, γραφειοκρατία όμως… Πρωτόκολλα κατεδάφισης των “κόκκινων” σπιτιών δεν έχουν βγει, πρέπει να επιταχυνθούν άμεσα όλες οι διαδικασίες, να προστατευτεί ο κόσμος, έρχεται χειμώνας. Ένα είναι σίγουρο, αργά ή γρήγορα εμείς εδώ θα ξαναπρασινίσουμε! Εγώ ήδη πήρα το λάστιχο και ποτίζω ό,τι απέμεινε…» λέει και η Κατερίνα Σαμιώτη, μητέρα ΑμΕΑ φοιτήτριας και δύο γιών, που κατοικούν στην Αθήνα. Εκεί πηγαινοέρχεται και ο άντρας της για να κάνει φυσιοθεραπείες, καθώς έσπασε «χιαστούς-μηνίσκο-συνδέσμους» όταν πήγε να βοηθήσει στην κατάσβεση της πυρκαγιάς.
Η ίδια, ωστόσο, «καμιά πενηνταριά χρόνια» κάτοικος της περιοχής, από τις 23 Ιουλίου ξεσπιτώθηκε, είναι πλέον φιλοξενούμενη στην 5η κατασκήνωση του υπουργείου Υγείας (για ΑμΕΑ). «Το σπίτι μας, ένα λυόμενο του ’70, δεν υπάρχει πια, είναι “κόκκινο”. Τώρα περιμένουμε κι εμείς να βγάλουμε άδεια να γκρεμιστεί, να χτίσουμε ένα καινούριο στη θέση του. Όπως και να’ χει, εγώ δε φεύγω με τίποτα από δω – στην ανάγκη, θα μείνω σε σκηνή ή τροχόσπιτο. Κανείς δεν έχει δικαίωμα να μας στερήσει το χωριό μας, τα παιδικά μας βιώματα, τις αναμνήσεις των παιδιών μας. Μας “εκτέλεσαν”, άρα πρέπει τώρα να αποκαταστήσουν άμεσα ό,τι έγινε. Εμείς ζητάμε και να τιμωρηθούν αυτοί που πραγματικά φταίνε, κι έφτιαξαν πολλοί. Ας πάρει όσο χρόνο θέλει, αλλά να γίνει. Μόνο και μόνο για τις ψυχές των ανθρώπων που χάθηκαν…» τονίζει η κ. Σαμιώτη.
«Όλοι εδώ προσπαθούν να βρουν τους παλιούς ρυθμούς. Αλλά για την ώρα οι περισσότεροι είναι σαν τα φαντάσματα. Δεν ξέρουν τι τους ξημερώνει, αγωνιούν τι θα γίνει, είναι στο ψάξιμο…» λέει στο naftemporiki.gr κι o Απόστολος Τσαϊρλής, υπάλληλος καφετέριας, που είναι πλέον το στέκι των πυροπλήκτων του Ματιού. «Η επόμενη μέρα στο Μάτι προφανώς και είναι δύσκολη γενικά. Ειδικά τώρα που άρχισαν και οι βροχές και δεν προχωρούν οι επισκευές, σπίτια χωρίς στέγες μπάζουν νερά, τα “κίτρινα” θα γίνουν “κόκκινα”. Ό,τι, δηλαδή, μισοτέλειωσε η φωτιά, θα το αποτελειώσει η βροχή» υποστηρίζει.
«Ελπίζουμε την άνοιξη να έχουμε ξαναμπεί σπίτι μας»
«Το σπίτι του πατέρα μου δεν υπάρχει πλέον καθόλου, κάηκε ολοσχερώς. Το δικό μας, κατοικία 162 τ.μ., είναι “πράσινο” με ζημιές, τέτοιες που δε μπορούμε να μείνουμε» αναφέρει ο 46χρονος Πέτρος Δεμέναγας, άνεργος γυψαδόρος, παραθεριστής από το 1977 στο Μάτι, μόνιμος κάτοικος από το 1999. Με τη γυναίκα του, τα δυο παιδιά τους και τον σκύλο τους βρήκαν τώρα προσωρινή στέγη στο Ζούμπερι, στις κατασκηνώσεις της Αεροπορίας, σε σπιτάκια των περίπου 40 τ.μ. «Καλά είναι, αξιοπρεπώς ζούμε, αλλά θέλουμε να πάμε σπίτι μας. Περιμένουμε την άδεια για τις επισκευές, μας έχουν πει ότι όλο το κόστος θα το αναλάβει η Πολιτεία. Τις ζημιές, στις τρεις από τις πλευρές του σπιτιού, εγώ τις υπολογίζω σε 20.000-30.00 ευρώ, για σοβατίσματα, ηλεκτρολογικά, υδραυλικά, αλουμίνια, κουφώματα κλπ. Ρεαλιστικά, από τη στιγμή που θα ξεμπλοκάρουν οι διαδικασίες, αν βοηθήσει κι ο καιρός – γιατί οι οικοδομικές εργασίες είναι δύσκολες χειμώνα – ελπίζουμε την άνοιξη, ή και λίγο νωρίτερα, να έχουμε ξαναμπεί σπίτι μας» θέλει να πιστεύει.
«Χάσαμε πάρα πολλούς φίλους και γνωστούς, εδώ γνωριζόμαστε μεταξύ μας. Συνέχεια σκεφτόμαστε όλους αυτούς που “έφυγαν”. Μετά, λέμε “πάμε να φτιάξουμε το Μάτι, καλύτερο απ’ ό,τι ήταν”, αλλά πέφτουμε στη γραφειοκρατία – κι ο δήμος Μαραθώνα ούτε πριν, ούτε μετά τη φωτιά, ήταν συνεργάσιμος. Μόνοι μας, ο ένας με τον άλλο, προσπαθούμε, και με τις διαφωνίες μας, να αλληλοστηριχτούμε. Και, βεβαίως, μας έχουν βοηθήσει οι πάρα πολλοί ανώνυμοι κι επώνυμοι ιδιώτες κι επιχειρήσεις…» λέει ο κ. Δεμέναγας.
«Θα ξαναφτιάξω στο ίδιο σημείο το σπίτι μου»
«Έχω ακόμα θυμό μέσα μου, γιατί το πιστεύω και το φωνάζω ότι η Πολιτεία και οι φορείς της ενώ θα μπορούσαν να μας βοηθήσουν (περιφέρεια, δήμος, Πολιτική Προστασία, ο αρχηγός της πυροσβεστικής που δεν ήταν εδώ για να συντονίσει την κατάσταση), μας άφησαν άδικα να καούμε…» δηλώνει στο naftemporiki.gr ο 46χρονος Γιάννης Κωλέττης, άνεργος τα δυο τελευταία χρόνια.
«Τώρα έχω και ανασφάλεια: είχα μια ελπίδα ότι θα γινόταν κάτι άμεσα για να φτιάξουμε τα σπίτια μας, αλλά μέχρι στιγμής δεν βλέπω κάτι να γίνεται, δεν έχουν βγει οι άδειες για τις επισκευές. Δεν το βλέπω να μπαίνω σπίτι μου στα επόμενα ένα ή δύο χρόνια. Κι αρχίζω να σκέφτομαι, μέχρι τότε θα με κρατήσουν στις κατασκηνώσεις του Στρατού, όπου τώρα μένω;» διερωτάται.
Μετά τη μεγάλη πυρκαγιά, η εικόνα του σπιτιού του, της μονοκατοικίας 86τ.μ. όπου κατά διαστήματα φιλοξενούσε και τους γονείς του, παραπέμπει περισσότερο σε «βομβαρδισμό»! Μόνο οι τοίχοι έμειναν όρθιοι, γι’ αυτό και χαρακτηρίστηκε “κίτρινη” (επισκευάσιμη-μη κατοικήσιμη). «Τώρα μπροστά μου έχω μια μαυρίλα. Και η καρδιά μου είναι “μαύρη”, γιατί εδώ μεγάλωσα, είχα τους φίλους μου, έζησα όλα αυτά τα χρόνια. Εδώ, ανάμεσα στα δέντρα που κάηκαν, έπαιξα πόλεμο, έκανα σπιτάκι και στρωματσάδα! Πλέον έχω δώσει υπόσχεση στον εαυτό μου ότι το σπίτι μου θα το ξαναφτιάξω στο ίδιο σημείο, στα σημερινά ερείπια. Είναι πείσμα απέναντι στον θυμό και στη λύπη μου γι’ αυτό που ζήσαμε. Θα πάρει χρόνο, αλλά είμαστε εδώ, δε φεύγουμε με τίποτα, γιατί το Μάτι για μας είναι κάτι ιδιαίτερο. Ήταν και είναι η αγάπη μας, γι’ αυτό και είμαστε εδώ ακόμα! Με πολύ κόπο, στα επόμενα χρόνια κάτι καλό θα γίνει για την περιοχή μας» αισιοδοξεί.
«Έχασα τα πάντα, αλλά μπορώ και με λιγότερα»
«Είμαι καλά, δεν χρειάζομαι περισσότερα, λίγα και καλά υλικά αγαθά μού αρκούν…» λέει πλέον η πυρόπληκτη Έφη Μπομπόνη, μέλος της Συντονιστικής, που είδε όλα τα υπάρχοντά της να γίνονται παρανάλωμα του πυρός στις 23 Ιουλίου. Το σπίτι της, μια μονοκατοικία με κήπο, κάηκε, είναι “κίτρινο”, μόνο οι τοίχοι απέμειναν και σκοπεύει να το φτιάξει, μόλις βγάλει άδεια. «Η ειρωνεία είναι ότι είχα μετακομίσει μια βδομάδα πριν την πυρκαγιά στο σπίτι εδώ, που μέχρι τότε είχα ως δευτερεύουσα κατοικία. Και οι 50 κούτες με τα πράγματά μου κάηκαν! Πρακτικά έχασα τα πάντα, αλλά σήμερα σκέφτομαι ότι είμαι μια χαρά, έστω και με ένα-δυο ζευγάρια παπούτσια, ένα-δυο παντελόνια και πουκάμισα. Δε μου χρειάζονται παραπάνω, λέω τώρα, πριν τη φωτιά δεν είχα αυτή τη φιλοσοφία» περιγράφει.
Από τη διαβίωσή της στην 5η κατασκήνωση, μαζί με την κόρη και τη μητέρα της, σε σπιτάκι δύο υπνοδωματίων με ισάριθμα κλιματιστικά και ψυγείο, δηλώνει ευχαριστημένη. Μόνο καλά λόγια έχει δε να πει κι αυτή για τους εθελοντές που απ’ την πρώτη στιγμή βοηθούν. «Εδώ γίνεται πολύ καλή προσπάθεια. Είμαστε γύρω στις 32 οικογένειες, περίπου 90 άτομα, μας παρέχουν τα απαραίτητα είδη πρώτης ανάγκης. Το φαγητό, που προσφέρει ο δήμος, μαγειρεύεται εδώ, έχουμε δανειστεί από τον Στρατό μάγειρα. Έχουμε μια αξιοπρεπέστατη διαβίωση, αλλά εννοείται πως θέλουμε να πάμε σπίτια μας» σημειώνει.
Και τώρα τι;
Ειδικά οι συγγενείς των 99 νεκρών, αλλά και οι εκατοντάδες άλλοι Ματιώτες που έχασαν τις περιουσίες τους και είδαν «κάρβουνο» τον τόπο τους, ζητούν από την πρώτη στιγμή άμεσο καταλογισμό ευθυνών, απόδοση Δικαιοσύνης. Ήδη οι δικηγόροι τους έχουν πιάσει δουλειά, αλλά η ιστορία αυτή θα τραβήξει προφανώς για αρκετά χρόνια. Προς το παρόν, άκουσαν επιτόπου και τον ίδιο τον Πρωθυπουργό (4/9) να τους λέει πως θα ξαναπάει εκεί σε έναν μήνα, γιατί «πρέπει να τα βάλουμε με τη γραφειοκρατία και την παθογένεια». Έμαθαν κι ότι παραδόθηκε μεν στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών η πολυσέλιδη έρευνα που συνέταξε ο ανεξάρτητος πραγματογνώμονας-πυραγός που ορίστηκε σχετικά, ωστόσο, για να «τρέξει» περισσότερο και δικαστικά η υπόθεση, θα πρέπει να περιμένουν καρτερικά και το πόρισμα του Σώματος Επιθεωρητών-Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης, που θα πάρει μήνες.
Μέχρι τότε, βλέπουν καθημερινά πράγματα να γίνονται, αλλά και να μη γίνονται για το Μάτι τους. Ενδεικτικά σταχυολογούν ότι ο αμίαντος αργεί να μαζευτεί κι ακούγεται πως αυτό θα πάρει ώς το τέλος του χρόνου, την ώρα που και τα περισσότερα οικόπεδα δεν έχουν καθαριστεί από τα καμένα και γκρεμισμένα. Με τη σειρά τους, τα αντιπλημμυρικά-αντιδιαβρωτικά καθυστερούν. Μπορεί ο Στρατός να καθάρισε τα επτά ρέματα της περιοχής, αλλά από τις αρχές του μήνα οι διαβρώσεις του εδάφους στην ακτή του Ματιού είναι εμφανείς, πλέον και με καταρρεύσεις τμημάτων – σε συνεννόηση με το υπ. Υποδομών, οι κάτοικοι περιμένουν ακτομηχανική μελέτη για να αντιμετωπιστεί άμεσα το πρόβλημα. Το κυριότερο, ακόμα περισσότερο κολλά το «πράσινο φως» για να εκκινήσουν οι επισκευές και κατεδαφίσεις των κτισμάτων. Αρκετοί, πάλι, ανησυχούν και για πιθανές μελλοντικές επιπτώσεις στην υγεία τους, έστω κι αν οι πρώτες περιβαλλοντικές επιστημονικές μετρήσεις είναι καθησυχαστικές.
Εκατοντάδες κάτοικοι ζητούν να καταλογιστούν ευθύνες, να αποδοθεί δικαιοσύνη. Οι δικηγόροι τους έχουν πιάσει δουλειά, σε μια ιστορία που θα τραβήξει χρόνια.
Απ’ την άλλη, για την ώρα, οι ντόπιοι βλέπουν – λένε – μόνο μικρά βήματα-μέτρα στήριξης από την Πολιτεία, μικρές διευκολύνσεις (φορολογικές κ.ά., όλες περασμένες και στο www.kathimerinotita.gov.gr), αν και οι απώλειες σε ανθρώπινες ζωές, γη και χρήματα είναι ανυπολόγιστες. Οι αυτοψίες στα κτήρια ολοκληρώθηκαν σχετικά γρήγορα (έγιναν περίπου 5.100, γύρω στα 1.200 κτήρια κρίθηκαν «κόκκινα», περίπου 1.000 «κίτρινα» και 2.900 «πράσινα»). Σταδιακά αποκαταστάθηκαν ρεύμα, νερό και τηλεπικοινωνίες. Μέχρι τώρα οι πληγέντες έχουν πάρει ή είναι να παίρνουν και κάποια από τα διάφορα οικονομικά βοηθήματα που τους αναλογούν μετά την πυρκαγιά (από υπ. Υποδομών, υπ. Εσωτερικών, δήμο). Αναμένουν να πιάσουν τόπο και τα περισσότερα από 35 εκατ. ευρώ που έως τώρα έχουν συγκεντρωθεί στον ειδικό λογαριασμό (κυρίως από φορείς του Δημοσίου). Ήδη σκέπτονται και πώς θα οργανώσουν προσεχώς νέες φυτεύσεις-αναδασώσεις με ενδημικά είδη, για την αναγέννηση του πληγέντος οικοσυστήματος. Ενδιάμεσα, άκουσαν και τον πλέον αρμόδιο για τα θέματά τους υπουργό Υποδομών, Χρήστο Σπίρτζη, που τους επισκέφθηκε τον Σεπτέμβριο, να τους εξηγεί επί ώρες, σε ανοιχτή συζήτηση, τι θα γίνει από δω και πέρα στην περιοχή τους. Εκεί, για παράδειγμα, πληροφορήθηκαν πως οι ιδιοκτήτες των «κόκκινων» σπιτιών θα πρέπει να συμφωνήσουν άμεσα με το υπουργείο για την κατεδάφιση κι απομάκρυνση των μπαζών (με δωρεές από εργοληπτικές επιχειρήσεις). Αν δεν το κάνουν εντός εύλογου χρονικού διαστήματος, θα υποχρεωθούν τότε να το κάνουν με δικά τους έξοδα. Ο υπουργός τούς είπε, πάντως, να μην ανησυχούν, καθώς υπάρχει η πολιτική βούληση να ανακατασκευαστούν όλα τα κτήρια του Ματιού. Όπως και να’ χει, οι απορίες των Ματιωτών ήταν και είναι πολλές, μπροστά στην πρωτόγνωρη αυτή κατάσταση που βιώνουν από το περασμένο καλοκαίρι. Οι ανησυχίες τους, πάντως, για το εάν και πότε θα γίνουν τελικά όλα αυτά, τα βασικά, για να ξαναπάρει πλήρως ζωή ο τόπος τους είναι, λένε, ακόμα περισσότερες…
«Πώς» και «γιατί»: Το χρονικό μιας τραγωδίας
Η ως άνω πυρκαγιά, μετά από πολύωρη και ενδελεχή έρευνα (αυτοψία), κατέληξα στο συμπέρασμα ότι οφείλεται σε ανθρώπινη αμελή συμπεριφορά. Πιο αναλυτικά στο σημείο έναρξης διαπιστώθηκε έντονη παρουσία υπολειμμάτων πρόσφατης καύσιμης ύλης, όπως πχ έντονη (λευκού) χρώματος στάχτη και πέριξ αυτής διασκορπισμένα σε πρόσφατο χρόνο καμένα μικρών διαστάσεων τεμάχια κούτσουρα και κλαδιά.
Προφανώς υπήρξε καύση διάφορων τεμαχίων κλαδιών, κούτσουρων και άλλων υπολειμμάτων καύσιμης ύλης από άγνωστο σε μένα κάτοικο της περιοχής σε προγενέστερο της έναρξης της πυρκαγιάς χρόνο, που προσδιορίζεται αυτό περίπου 4 – 5 ώρες πριν από αυτή.
Το πιθανότερο δεν προέβη στην αποτελεσματική και ολοσχερή κατάσβεση των υπολειμμάτων καύσης και δεδομένου, ότι την 23 Ιουλίου 2018 ο δείκτης κινδύνου πυρκαγιάς ήταν, σύμφωνα με το Χάρτη Πρόβλεψης Κινδύνου Πυρκαγιάς που εκδίδεται από τη ΓΓΠΠ, για την Περιφέρεια της Αττικής πολύ υψηλός (Κατηγορία Κινδύνου Πυρκαγιάς 4), οι ισχυροί άνεμοι μετέφεραν στην παρακείμενη ξερή καύσιμη ύλη κάποια καύτρα/ες, η οποία μετέδωσε τη φωτιά σ΄ αυτήν και με τον τρόπο αυτό εξαπλώθηκε γρήγορα η πυρκαγιά, ως έρπουσα, στην ευρύτερη περιοχή της Νταού Πεντέλης.

Υπολογίζεται ότι η πυρκαγιά στην περιοχή του Νταού Πεντέλης εξαπλώνονταν περίπου 10 μέτρα / λεπτό. Εξάλλου η απόσταση από το σημείο έναρξης της πυρκαγιάς μέχρι και την Ιερά Μονή Παντοκράτορος είναι σε ευθεία γραμμή περίπου 500 μέτρα δηλαδή υπολογίζεται ότι έφτασε στο σημείο αυτό του Μοναστηριού περίπου την ώρα 17:17 με 17:30. Από το σημείο αυτό και μετά η πυρκαγιά λόγω και της αλλαγής της καύσιμης ύλης (η έρπουσα μέχρι τότε πυρκαγιά γίνεται επικόρυφη), αποκτά η συμπεριφορά της ιδιαίτερη δυναμική, και το αρχικό μέτωπο, το οποίο οι επίγειες και εναέριες δυνάμεις και μέσα δεν κατόρθωσαν να καταστείλουν κατά το στάδιο της αρχικής προβολής, διασπάται σε δύο νέα μέτωπα. Ένα εξ αυτών κατευθύνεται προς Καλλιτεχνούπολη και το έτερο προς Νέο Βουτζά – Μάτι.
Η Ηγεσία ΠΣ (πολιτική και φυσική) που βρίσκεται στο Ενιαίο Συντονιστικό Κέντρο ΠΣ (ΕΣΚΕ) και συντονίζει τις πυροσβεστικές επιχειρήσεις, ήδη από την ώρα 17:10 έχει για 1η φορά από το Ε/Π Ericsson, που πέταξε στο Νταού Πεντέλης για να συνδράμει τις επίγειες δυνάμεις στο πυροσβεστικό έργο, πλήρη ενημέρωση για την επικινδυνότητα και καταστροφικότητα της ως άνω πυρκαγιάς (είχε ήδη μπει η πυρκαγιά στις αυλές των πρώτων κατοικιών στο Νταού Πεντέλης), ενώ την 17:20 ενημερώνεται για 2η φορά και πάλι για τα προαναφερόμενα χαρακτηριστικά και ως εκ τούτου για τον κίνδυνο για τη ζωή και περιουσία των κατοίκων της ανωτέρω περιοχής. Παρά ταύτα δεν λαμβάνεται αρμοδίως καμία απόφαση για την οργανωμένη απομάκρυνση των κατοίκων του Νέου Βουτζά και της περιοχής στο Μάτι. Το απώτατο χρονικό διάστημα που όφειλαν οι κατά νόμον αρμόδιοι να λάβουν την απόφαση για την εκκένωση των προαναφερόμενων οικιστικών περιοχών από την εξελισσόμενη απειλή της πυρκαγιάς, εκτιμώ ότι ήταν η ώρα 17:30, δηλαδή μέχρι τη στιγμή που το αρχικό μέτωπο της πυρκαγιάς, το οποίο δεν κατέστη δυνατόν να προσβληθεί και κατασταλεί με ισχυρές πυροσβεστικές δυνάμεις και εναέρια πυροσβεστικά μέσα, διασπάται σε δύο νέα μέτωπα και εξαπλώνεται ταχύτατα με κατεύθυνση προς Νέο Βουτζά – Μάτι.
Επισημαίνεται ότι η ΕΜΥ είχε ενημερώσει τη ΓΓΠΠ και πιο συγκεκριμένα το Κέντρο Επιχειρήσεων Πολιτικής Προστασίας από την 11:00 ώρας της προηγούμενης ημέρας (22-07-2018) ότι την 23η Ιουλίου 2018 στην Περιφέρεια Αττικής – τη μοναδική Περιφέρεια τη Χώρας – θα επικρατούσαν άνεμοι εντάσεως 6 – 7 μποφόρ από Δυτικές – ΒορειοΔυτικές διευθύνσεις.

Τα αίτια της τραγωδίας
1. Η μη λήψη μέτρων ετοιμότητας γενικά του μηχανισμού πολιτικής προστασίας και ειδικά του δασοπυροσβεστικού μηχανισμού στην Αττική, με αφορμή την καταστροφική πυρκαγιά στην Κινέττα, για την αντιμετώπιση ενδεχόμενης νέας πυρκαγιάς, όπως πράγματι και συνέβη.
2. Η καθυστερημένη αντίδραση και κινητοποίηση του δυναμικού και μέσων γενικά του μηχανισμού πολιτικής προστασίας και ειδικά του δασοπυροσβεστικού μηχανισμού.
3. Η έλλειψη συντονισμού του έργου και των δράσεων ετοιμότητας και αντιμετώπισης της καταστροφικής πυρκαγιάς κατά την εκδήλωση του φαινομένου από τις εμπλεκόμενες δυνάμεις.
4. Η μη έγκαιρη αξιολόγηση κι εκτίμηση της εξελισσόμενης απειλής εκ της καταστροφικής πυρκαγιάς και των συνεπειών αυτής.
5.Η έλλειψη επικοινωνίας και συνεννόησης στον τόπο της καταστροφής μεταξύ των εμπλεκομένων δυνάμεων πολιτικής προστασίας.
6. Η έλλειψη σχεδιασμού και οργάνωσης στην πρόληψη, ετοιμότητα και αντιμετώπιση και γενικά στη διαχείριση κατάστασης έκτακτης ανάγκης, λόγω καταστροφικής πυρκαγιάς.
7. Η έλλειψη προετοιμασίας του δυναμικού και μέσων πολιτικής προστασίας για την αντιμετώπιση και διαχείριση περισσότερων από μια εξελισσόμενων παράλληλα καταστροφικών πυρκαγιών.
8.Η έλλειψη επιχειρησιακής αποτελεσματικότητας και ικανότητας του δασοπυροσβεστικού μηχανισμού στην αντιμετώπιση καταστροφικής πυρκαγιάς.
9. Η μη ενημέρωση των κατοίκων για την εξελισσόμενη καταστροφή και η μη λήψη απόφασης από τα κατά νόμο αρμόδια όργανα για την οργανωμένη απομάκρυνση τους.
10. Η σύγκρουση αρμοδιοτήτων και η δημιουργία σύγχυσης κατά τη διαχείριση της καταστροφικής πυρκαγιάς μεταξύ των τεσσάρων (4) Επιχειρησιακών Συντονιστικών Κέντρων που λειτουργούν στο Πυροσβεστικό Σώμα με αποστολή την κινητοποίηση και συντονισμό δυνάμεων για την αντιμετώπιση του ίδιου φαινομένου.
naftemporiki.gr
Πηγή Τμήματος Ειδήσεων: Βαρνάβας όμορφος τόπος να μένεις, δύσκολος να ζεις..