Νέο χρηματοδοτικό εργαλείο στήριξης για τις ΚΟΙΝΣΕΠ

Ένα «οικοσύστημα κοινωνικής επιχειρηματικότητας» ετοιμάζουν περιφερειακοί φορείς, με δική τους πρωτοβουλία και το ονόμασαν έτσι για να δώσουν έμφαση στον προστατευτικό χαρακτήρα του για τις μικρές συνεργατικές επιχειρήσεις, που θέλουν να ξεκινήσουν να παράγουν, αλλά δεν έχουν το απαραίτητο κεφάλαιο.

Βασικός πυρήνας αυτού του «οικοσυστήματος» θα είναι ένα χρηματοδοτικό εργαλείο, το οποίο έχει συσταθεί από φορείς και συνεταιριστικές τράπεζες, με σκοπό το αμέσως επόμενο διάστημα να συγκεντρώσει τα κεφάλαια που απαιτούνται για να αρχίσει να λειτουργεί και να χρηματοδοτεί νέες επενδυτικές προσπάθειες.

Τι είναι το εργαλείο αυτό

Το νέο αυτό χρηματοδοτικό εργαλείο ονομάζεται προσωρινά «Ταμείο Εγγυήσεων», αποτελεί μέρος του προγράμματος «SESnet» ή Δίκτυο Υποστήριξης Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας και θα δίνει μόνο εγγυήσεις, με τη μορφή Ταμείου Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας. Οι συνεργαζόμενες τράπεζες (συνεταιριστικές ή μη) θα δίνουν τα χρήματα, που θα είναι μικροπιστώσεις 5.000 έως 25.000 ευρώ. 

Με βάση τους ισχύοντες κανόνες, για να δώσουν οι τράπεζες δάνειο σε μια επιχείρηση, είτε στην ίδρυσή της είτε μετέπειτα, πρέπει να εξασφαλίσουν εγγυήσεις σε χρήματα ή σε ακίνητα ίσες με το 120% του δανείου. Την εγγύηση αυτή σε χρήματα θα την παρέχει το Δίκτυο.

Σύμφωνα με τα όσα είπε στo Agro24 ένας από τους πρωτεργάτες του Δικτύου, «μας χρειάζονται περίπου 1 εκατ. ευρώ για κάθε περιοχή που θα εφαρμοστεί το εργαλείο. Αυτά τα χρήματα θα μαζευτούν με τοπικό crowdfunding, δηλαδή θα απευθυνθούμε στην τοπική κοινωνία και θα αναζητήσουμε μικροχρηματοδότες, ένα ποσοστό 10-20% θα συμβάλει η κάθε τράπεζα και το 50% σκοπεύουμε να το αντλήσουμε από τα περιφερειακά προγράμματα ΕΣΠΑ, που θα έχουν ειδική δράση για την ανάπτυξη της κοινωνικής οικονομίας».

Η προϋπόθεση για να λάβει κάποιος χρηματοδότηση από αυτό το εργαλείο είναι να αποτελεί συνεργατική επιχείρηση εντάσεως εργασίας και όχι κεφαλαίου. Δηλαδή να διαθέτει τα εργατικά χέρια από τους ίδιους τους συμμετέχοντες, αλλά για διάφορους λόγους να μην μπορεί να διαθέσει το αρχικό κεφάλαιο (seed capital). 

Τέτοιες επιχειρήσεις είναι, για παράδειγμα, οι ΚοινΣΕπ (Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις). Μπορούν να βρουν μία παραγωγική εγκατάσταση, ενδεχομένως και από προηγούμενη επιχείρηση που έχει σταματήσει να λειτουργεί, δηλαδή χωρίς δικά τους πάγια και να ζητήσουν χρηματοδότηση από το Ταμείο Εγγυήσεων του SESnet.

Τα πρόσωπα πίσω από την ιδέα

Ο πυρήνας του Δικτύου Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας αποτελείται από τρία πρόσωπα: Τον Βασίλη Μπέλλη, γενικό διευθυντή της Αναπτυξιακής Καρδίτσας (ΑΝΚΑ), τον Παναγιώτη Τουρναβίτη, γενικό διευθυντή της Συνεταιριστικής Καρδίτσας και Γιώργο Αλεξόπουλο, εθελοντή σύμβουλο σε όλο το project, που είναι και εκπρόσωπος της ΑΝΚΑ στην Επικοινωνιακή Πρωτοβουλία για την Κοινωνική Επιχείρηση (GECES). Στο project συμμετέχουν ο Λουκάς Μπρέχας, πρόεδρος του δικτύου Κ.Α.Π.Α. (Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Περιφερειακής Ανάπτυξης) και ο Δημήτρης Μιχαηλίδης από το δίκτυο ΚοινΣΕπ Κεντρικής Μακεδονίας. Η τεχνογνωσία παρέχεται από την Ένωση Συνεταιριστικών Τραπεζών (ΕΣΤΕ) και από τον Ευρωπαϊκό Σύνδεσμο Ηθικών και Εναλλακτικών Τραπεζών (FEBEA). Το σύμφωνα συνεργασίας υπέγραψαν συνολικά 8 φορείς και σύντομα αναμένεται να προστεθούν κι άλλοι.

Σε ποιες περιοχές θα εφαρμοστεί σε πρώτη φάση

Η δομή SESnet θα έχει έδρα στην Καρδίτσα για τη Θεσσαλία, στα Γιάννενα για την Ήπειρο, στην Πιερία για την κεντρική Μακεδονία και στα Χανιά για την Κρήτη. Σε αυτές τις περιοχές εμπλέκονται οι αντίστοιχες συνεταιριστικές τράπεζες, προς το παρόν οι Χανίων, Ηπείρου και Καρδίτσας. Για τους επόμενους μήνες, λοιπόν, το εργαλείο θα «στηθεί» σε 4 περιφέρειες και, αν πετύχει, θα απλωθεί σε όλη την Ελλάδα. Το σύμφωνο συνεργασίας μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων υπογράφτηκε ήδη από το 2015. Σε επόμενη φάση θα πρέπει να ιδρυθεί το Ταμείο Εγγυήσεων, να συγκεντρωθούν τα κεφάλαια και να δημιουργηθούν τα τοπικά «Σπίτια Συνεργατισμού», όπως θα ονομάζονται οι θερμοκοιτίδες προετοιμασίας και εκπαίδευσης των νέων επιχειρηματιών.

Πώς θα επιλέγονται οι επιχειρήσεις που θα χρηματοδοτηθούν και πώς θα υπάρχει εγγύηση για την επιστροφή του αρχικού κεφαλαίου

Είπαμε ότι δεν χρειάζονται χρηματικές ή εμπράγματες εγγυήσεις από την πλευρά των επιχειρήσεων που χρηματοδοτούνται από το εργαλείο του SESnet. Πώς όμως διασφαλίζει η τράπεζα ή ο μικροχρηματοδότης ότι θα πάρει τα χρήματά του πίσω;

«Εμείς θα εξασφαλιστούμε με δύο τρόπους, οι οποίοι είναι δουλειά της θερμοκοιτίδας:

1) Ο δανειολήπτης θα συντάξει το επιχειρησιακό του σχέδιο. Κατά την προσπάθεια αυτή οι άνθρωποι του Δικτύου θα δουν αν είναι απατεώνας. Εξάλλου, μιλάμε μόνο για δάνεια σε κοινωνικές επιχειρήσεις, δηλαδή πάνω από 5 άτομα. Τουλάχιστον ένας έντιμος θα υπάρχει. Ο άνθρωπος-υποστηρικτής του Δικτύου θα είναι μαζί τους.

2) Όλοι θα εκπαιδευτούν δωρεάν, με ολιγόωρα σεμινάρια, έτσι ώστε να έχουμε το ίδιο σύστημα αξιών και να μπορούν να διαχειριστούν τους κινδύνους που κρύβουν οι επιχειρήσεις. Θα πάρουν κάποιο πιστοποιητικό επάρκειας και θα μπορούν τότε να χρησιμοποιήσουν αυτά τα χρήματα.»

Ο κ. Τουρναβίτης από τη Συνεταιριστική Καρδίτσας εξηγεί πόσο σημαντική είναι αυτή η πιστοποίηση για όλες τις πλευρές που εμπλέκονται σε αυτό το εγχείρημα και προσθέτει: «Θα χρησιμοποιήσουμε και οικονομικούς όρους για να αξιολογήσουμε την κάθε επένδυση, αλλά σαφώς δε θα μείνουμε εκεί, όπως γίνεται τώρα από τις συμβατικές τράπεζες. Στόχος μας είναι να επεκτείνουμε σε όλη την τραπεζική πρακτική στην Ελλάδα τη λογική του κοινωνικού κεφαλαίου και τον τρόπο λειτουργίας ενός τέτοιου Ταμείου Εγγυήσεων. Έτσι, δεν θα αντιμετωπίζονται οι κοινωνικές επιχειρήσεις όπως οι υπόλοιπες.»

Θερμοκοιτίδα

Στο παραπάνω περιγραφόμενο οικοσύστημα, θα πρέπει να υφίσταται ένα σημείο εισόδου των υποψήφιων κοινωνικών επιχειρηματιών/ κοινωνικών επιχειρήσεων. Αυτό το σημείο εισόδου θα πρέπει να έχει τη μορφή θερμοκοιτίδας. Η θερμοκοιτίδα θα υποδέχεται τους ενδιαφερόμενους (στάδιο prestart-up) και θα τους παρέχει υποστηρικτικές υπηρεσίες (εκπαίδευση, συμβουλευτική, γραμματειακή και λογιστική υποστήριξη κ.α), έως ότου η κοινωνική επιχείρηση να καταστεί έτοιμη προς επένδυση (investment ready). 

Οι συγκεκριμένες υπηρεσίες, σύμφωνα με τον κ. Μπέλλη, δεν μπορούν να παρασχεθούν από την ιδιωτική αγορά, καθώς -κατά κανόνα- οι υποψήφιοι κοινωνικοί επιχειρηματίες δεν διαθέτουν τους απαραίτητους πόρους, για να τις πληρώσουν. Το τελικό σημείο της διαδικασίας εισόδου, θα είναι η κοινωνική επιχείρηση να έχει εκπονήσει ένα ολοκληρωμένο επιχειρηματικό πλάνο και να είναι έτοιμη να το υλοποιήσει. Στο σημείο αυτό, η κοινωνική επιχείρηση θα υποβάλλει αίτημα προς ενίσχυση στο Ταμείο Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας.

Ο κ. Αλεξόπουλος εξήγησε ότι από τη στιγμή που θα εγκριθεί η χρηματοδότηση της επιχείρησης, δε θα μείνει μόνη της. «Θα την υποστηρίξουμε στην υλοποίηση του επενδυτικού σχεδίου και στη συνέχεια, όταν σταθεί τα πόδια της η επιχείρηση θα υποστηρίξει με τη σειρά την ανακύκλωση του κοινωνικού κεφαλαίου και την δομή του SESNET συνεισφέροντας κυρίως οικονομικά, αλλά και έχοντας κοινωνικό αντίκτυπο».

Πέτρος Αλεξανδρής

Πηγή Τμήματος Ειδήσεων: 
 Βαρνάβας όμορφος τόπος να μένεις, δύσκολος να ζεις..