Ποιος ειναι ο ρόλος / Θεσμός του Ombudsman

Προκήρυξη θέσης από τον Δήμο Μαραθώνα.

---

Με την θεσμοθέτηση του Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης εισάγεται στην διάρθρωση της τοπικής αυτοδιοίκησης η δυνατότητα διαμεσολαβητικής επίλυσης των προβλημάτων που ανακύπτουν από την κακοδιοίκηση κατά την ενάσκηση των αρμοδιοτήτων των δημοτικών υπηρεσιών. Πρόκειται για εισαγωγή στην ελληνική δημόσια τάξη του θεσμού του “δημοτικού συνηγόρου του πολίτη” (municipal/local ombudsman) που ήδη λειτουργεί εδώ και δεκαετίες σε άλλες ευρωπαϊκές πόλεις...

“Ombudsman” είναι ο όρος που χρησιμοποιείται διεθνώς για τους θεσμικούς ανεξάρτητους διαμεσολαβητές που αναλαμβάνουν την εξωδικαστική επίλυση διαφορών. Πρόκειται για όρο του σκανδιναβικού λεξιλογίου που αρχικά σήμαινε “εκπρόσωπος”. Στο θηλυκό χρησιμοποιείται ο όρος “Ombudswoman” και, για τα δύο, φύλα ο όρος “Ombudspersons”.

H έννοια της κακοδιοίκησης (maladministration) είναι περισσότερο ένας όρος της διοικητικής πρακτικής και λιγότερο ένας όρος με προκαθορισμένο νομικά περιεχόμενο. Η κακοδιοίκηση δεν είναι ταυτόσημη με την παράβαση της αρχής της νομιμότητας, διότι αφενός υπάρχουν και παραβάσεις που μπορεί να μην έχουν αρνητικές επιπτώσεις στις διοικητικές διαδικασίες, αφετέρου ο νόμος δεν προβλέπει όλες τις προϋποθέσεις για την ορθή διοικητική συμπεριφορά απέναντι στον πολίτη. Η κακή συμπεριφορά ενός υπαλλήλου λ.χ. απέναντι σε έναν πολίτη μπορεί να μην είναι νομικά κολάσιμη, συνιστά όμως φαινόμενο κακοδιοίκησης.
Η υπέρ το δέον καθυστέρηση, αν ο νόμος δεν προβλέπει προθεσμίες ενέργειας για τη διοίκηση, συνιστάφαινόμενο κακοδιοίκησης. Η ταλαιπωρία, οι άσκοπες διοικητικές απαιτήσεις, οι υπερβολικές προϋποθέσεις για την έκδοση ενός πιστοποιητικού, η υπέρβαση των κανόνων της λογικής και των αρχών της διοικητικής επιστήμης, συνιστούν φαινόμενα κακοδιοίκησης.

Συμβούλιο της Ευρώπης

To 1975 με τη Σύσταση 757 του 1975, η Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης συνέστησε στην Επιτροπή Υπουργών να καλέσει τις κυβερνήσεις των κρατών μελών να εξετάσουν την δυνατότητα διορισμού προσώπων σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, με τις αρμοδιότητες των Ombudsmen.
Πλήρες κείμενο της Σύστασης 757 (1975)

To 1985 η Επιτροπή Υπουργών των κρατών του Συμβουλίου της Ευρώπης ψηφισε την Σύσταση R (85) 13 “για τον θεσμό του Ombudsman”, καλώντας τα κράτη να διορίσουν Ombudsmen σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, ή σε ειδικούς τομείς της δημόσιας διοίκησης.
Πλήρες κείμενο της Σύστασης

To ίδιο έτος, η Επιτροπή Υπουργών θέσπισε το Ψήφισμα (85)8 για την συνεργασία μεταξύ των Ombudsmen και το Συμβούλιο της Ευρώπης.
Πλήρες κείμενο του Ψηφίσματος

Το 1999, το Κογκρέσο Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών του Συμβουλίου της Ευρώπης θέσπισε το Ψήφισμα 80, στο οποίο περιλαμβάνονται και οι Αρχές που διέπουν τον θεσμό του Τοπικού Ombudsman. 

Πλήρες κείμενο του Ψηφίσματος

Το 2013, η Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης θέσπισε το Ψήφισμα 1959, "Ενισχύοντας τον θεσμό του Συνηγόρου στην Ευρώπη".

Πλήρες κείμενο του Ψηφίσματος

Οmbudspersons στην Ελλάδα

Το 1997, ο θεσμός εισήχθη στην Ελληνική διοικητική διάρθρωση με τον Ν.2477/1997, με τον οποίο ιδρύθηκε ο “Συνήγορος του Πολίτη”. Με την συνταγματική αναθεώρηση του έτους 2001, ο Συνήγορος του Πολίτη κατοχυρώθηκε στο άρθρο 103 παρ. 9 του Συντάγματος, ως μια από τις πέντε συνταγματικά προβλεπόμενες ανεξάρτητες αρχές. Στη συνέχεια, ο Συνήγορος του Πολίτη ανέλαβε και τις αρμοδιότητες “Συνηγόρου του Παιδιού”.

Το 2010, το Πρόγραμμα “Καλλικράτης” εισάγει τον θεσμό σε δημοτικό και περιφερειακό επίπεδο, με την θεσμοθέτηση του “Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης” και του “Περιφερειακού Συμπαραστάτη του Πολίτη και της Επιχείρησης”. Στο αρχικό σχέδιο νόμου, ο όρος ήταν “Συνήγορος του Δημότη και της Επιχείρησης”. Σε δημοτικό και περιφερειακό επίπεδο σε όλη την Ελλάδα σήμερα έχουν εκλεγεί περί τους 25 Συμπαραστάτες του Δημότη και της Επιχείρησης και Περιφερειακούς Συμπαραστάτες του Πολίτη και της Επιχείρησης. Η ανεξαρτησία του Συμπαραστάτη, σύμφωνα με τις διατάξεις του Προγράμματος “Καλλικράτη”, θεμελιώνεται στις εξής συνθήκες:

• εκλέγεται με μυστική ψηφοφορία και αυξημένη πλειοψηφία 2/3 του συνόλου των μελών του δημοτικού συμβουλίου,
• δεν υπόκειται σε διοικητικό ιεραρχικό έλεγχο ή εποπτεία από τις άλλες δημοτικές αρχές,
• απολύεται μόνο με αιτιολογημένη απόφαση αυξημένης πλειοψηφίας 2/3 του δημοτικού συμβουλίου,
• δεσμεύεται από κώλυμα εκλογιμότητας για την θέση του δημάρχου, του δημοτικού συμβούλου, του εκπροσώπου ή συμβούλου δημοτικής κοινότητας.

Το τεκμήριο αρμοδιότητας για την διοίκηση των τοπικών υποθέσεων που αναγνωρίζει το Σύνταγμα στο άρθρο 102 παρ. 1, δίνει το προβάδισμα στον Συμπαραστάτη, έναντι άλλων θεσμών εξωδικαστικής επίλυσης διαφοράς της κεντρικής δημόσιας διοίκησης.

Περισσότερα για το νομοθετικό καθεστώς που διέπει τον Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης βλ. εδώ [link to “Νομοθεσία” στο section “Ο θεσμός”]

Άλλες παραλλαγές του θεσμού που λειτουργούν στην Ελλάδα σε ειδικότερος τομείς είναι ο “Συνήγορος του Καταναλωτή” (Ν. 3297/2004), καθώς και οι “Συνήγοροι του Φοιτητή” που λειτουργούν στο πλαίσιο των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων (άρθρο 57 Ν.4009/2011).

Ευρωπαϊκή Ένωση

To 1992 με την Συνθήκη του Μάαστριχτ θεσμοθετήθηκε ο European Ombudsman, Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής, αρμόδιος για τον χειρισμό παραπόνων σχετικών με την κακοδιοίκηση των θεσμικών οργάνων και των υπηρεσιών της Ε.Ε.

Το 2000 θεσπίστηκε ο Χάρτης των Θεμελιωδών Ελευθεριών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο οποίος περιλαμβάνει μεταξύ άλλων και το δικαίωμα προσφυγής στον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή. O Xάρτης αποτελεί δεσμευτικό κείμενο σύμφωνα με την Συνθήκη της Λισαβόνας, η οποία τέθηκε σε εφαρμογή το 2009.
Πλήρες κείμενο Χάρτη

Συστάσεις για τους τοπικούς/περιφερειακούς διαμεσολαβητές

Το Κογκρέσο των Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών του Συμβουλίου της Ευρώπης έχει ήδη ψηφίσει δύο Συστάσεις που αφορούν τους τοπικούς/περιφερειακούς διαμεσολαβητές:

α) Σύσταση 61/1999 για τον ρόλο των τοπικών και περιφερειακών διαμεσολαβητών/ombudsmen στην υπεράσπιση των δικαιωμάτων των πολιτών
Πλήρες κείμενο

β) Σύσταση 159 (2004) για τους περιφερειακούς διαμεσολαβητές: ένας θεσμός στην υπηρεσία των δικαιωμάτων των πολιτών.
Πλήρες κείμενο

• Βιογραφικό Σημείωμα
• Η Αποστολή του Συμπαραστάτη
• Νομοθεσία
• Ο θεσμός του Ombudsman

Συνημμένο	Μέγεθος
ΨΗΦΙΣΜΑ 80/1999	41.51 KB
ΣΥΣΤΑΣΗ 61/1999	28.55 KB
ΚΕΙΜΕΝΑ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΓΙΑ ΣΥΝΗΓΟΡΟ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ	263 KB

Πηγή:

ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ  ΕΔΩ - ΣΥΜΠΑΡΑΣΤΑΤΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΗ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΜΑΡΑΘΩΝΑ 
 Υποψηφιότητες των ενδιαφερομένων για τη θέση του Συμπαραστάτη του δημότη και της επιχείρησης υποβάλλονται με δήλωση, καθώς και κάθε άλλο στοιχείο που κατά την κρίση του θα βοηθήσει τη διαδικασία επιλογής για την κάλυψη της εν λόγω θέσης, που κατατίθεται στο προεδρείο του δημοτικού συμβουλίου κατά την έναρξη της διαδικασίας επιλογής, η οποία θα λάβει χώρα στη συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου της 27ης/02/2015.
-------------
Βαρνάβας όμορφος τόπος να μένεις, δύσκολος να ζεις..