Όταν ο ψυχαναλυτής Κ. Γεμενετζης εξηγεί το φαινόμενο "Σόιμπλε"

Γράφει ο Κώστας Γεμενετζής, Ψυχαναλυτής

 

Ποιος ειναι ο Wolfgang Schäuble;

Καποιες φορες στην ψυχοθεραπεια, οταν αναφερονται οι γονεις, καλω τον συνομιλητη μου να προσεξουμε τον πατερα, την μητερα περισσοτερο. Να τους δουμε, να τους γνωρισουμε καλυτερα. Η προσκληση μου τον καλει αρρητα να αφησει εναν λογο για τους γονεις που περιστρεφεται γυρω απο το "τι μου εκαναν", καθως αυτος ο λογος δεν λεει για τον πατερα και την μητερα τιποτα. Ειναι σαν στην ερωτηση "Πως ειναι ο καιρος;" να επαιρνα απο καποιον την απαντηση "Ωραιος". Αυτη η απαντηση δεν λεει για τον καιρο τιποτα. Μενει εγκλωβισμενη στο Εγω του. Στον βαθμο που στην προσκληση μου υπαρξει ανταποκριση, συμβαινει ενα ανοιγμα για τον Αλλο, μια ελευθερια απεναντι του ευεργετικη.
Σημερα θα μιλησω για τον Wolfgang Schäuble. Συμφωνα με τα προηγουμενα, οχι για αυτον:

Ομολογω οτι ο τιτλος μου ειναι υπερφιαλος. Εγειρει αξιωσεις που δεν θα ικανοποιηθουν. Για κανεναν και με κανεναν τροπο, ουτε για τον ιδιο τον εαυτο μου, δεν υπαρχει απαντηση στο "Ποιος ειναι…;" Ο τιτλος θελει μονο να εισαγει σ' εκεινη την τροπη του βλεμματος που αναφερθηκε και να ανοιξει τον χωρο για να φανουν καποια ιχνη της παρουσιας που λεγεται Wolfgang Schäuble.
Γεννηθηκε το 1942 στο Freiburg im Breisgau, μικρη πολη της νοτιοδυτικης Γερμανιας, μεσαιος απο τρεις γιους. Το 1944, σε βομβαρδισμους των Συμμαχων, μια εμπρηστικη βομβα χτυπησε το σπιτι στο οποιο ειχε καταφυγει η οικογενεια. Ολοι ετρεξαν εξω εκτος απο τον τοτε διχρονο Wolfgang. Τον εσωσε ο μεγαλυτερος αδελφος του Frieder, που τον βρηκε κατω απο φλεγομενες κουβερτες, πρασινιο και μπλε απο την ασφυξια. Στα παιδικα χρονια

η υγεια του ηταν ευθραυστη, με πολλες λοιμωξεις του αναπνευστικου, ο γιατρος ηταν σκεπτκος για το μελλον του, συνεστησε στη μητερα να κανει και αλλο παιδι και συμβουλεψε τον κατα πεντε χρονια μεγαλυτερο αδελφο να μην τον ταραζει και να μην τον θυμωνει ποτε. Παγιωθηκε μια σταση του ανυπομονου, του ιδιοτροπου, που ειχε διπλα του καποιον να τον δεχεται και να τον ησυχαζει. Αυτον τον ρολο ανελαβε αργοτερα η γυναικα του.
Ο Wolfgang εκανε την ζωη του κατα πεντε χρονια μεγαλυτερου αδελφου μαρτυριο: Εννοουσε να παραβγαινει μαζι του στα παντα, στην δυναμη, στο τρεξιμο, να πηγαινει στο κρεβατι την ιδια ωρα μ' αυτον, να εχει τα ιδια δικαιωματα, να ανακατευεται σε συζητησεις πριν καν μαθει να γραφει και να διαβαζει. Ηθελε να ειναι ο πρωτος και ο καλυτερος. Χτυπιοταν με τα αδελφια του στο ποδοσφαιρο (τον εβαζαν εξτρεμ για να τον κρατανε στην ακρη), στο πιγκ-πογκ, στο τεννις.

Οταν εχανε δεν ελεγε τιποτα. Οταν τυχαινε να νικησει, ηταν κατι το απεριγραπτο: Εβγαζε κατι ουρλιαχτα νικης που κρατουσαν ωρες, καποτε και μερες. Ισως η τρελα που σε πιανει αν καταφερεις κατι που κυνηγας και που δεν περιμενες ποτε να πετυχεις. Αυτα του ελειψαν στην συνεχεια της ζωης του. Παντα ηθελε, οχι, δεν ηθελε απλα, παντα ηταν ενα κεντρι που τον σπιρουνιζε στην πρωτια. Εμεινε δευτερος, πισω απο εναν μεγαλυτερο, και ταπεινωμενος - χαμηλοτερα απο τους αλλους, καθοτι καθηλωμενος στην αναπηρικη καρεκλα, πισω απο εναν Helmut Kohl, πισω απο μια Angela Merkel.
Στο σχολειο ηταν μαθηματικη ιδιοφυια. Μια φορα που εφερε εναν κακο βαθμο, ο πατερας εγινε εξαλλος: "Τερμα με την μετριοτητα!". Ο πατερας ηταν λογιστης, αργοτερα φοροτεχνικος, απο τους ιδρυτες ενος πολιτικου κομματος απο το οποιο αργοτερα προεκυψε το CDU του σχετικου κρατιδιου, εφτασε μεχρι βουλευτης στο τοπικο κοινοβουλιο. Ηδη απο τα δεκα, δωδεκα ο Wolfgang τον ακολουθουσε στις διαφορες πολιτικες εκδηλωσεις. Μιλουσε με τους γιους του για την πολιτικη, δεχονταν αντιθετες αποψεις - ομως μονο οταν αυτες στηριζονταν σε "επιχειρηματα".
Για την μητερα του αναφερεται ενα περιστατικο που μαρτυρει μια γκροτεσκα ευσυνειδησια: Καποια μερα δεν ειχε κερμα για το παρκομετρο. Ομως δεν αφησε το πραγμα εκει. Γυρισε την επομενη με το κερμα και το εβαλε! Οταν πηγαινε στα λουτρα για θεραπειες, ο Wolfgang την αναπληρωνε με ακριβεια και με αυστηροτητα. Μαγειρευε, κατα προτιμηση φακες και Spätzle,

ενα ζυμαρικο δημοφιλες σ' εκεινα τα μερη.
Δεν σπουδασε μαθηματικα αλλα, οπως και τα αλλα δυο αδελφια, νομικα, ακολουθωντας το ονειρο του πατερα. Εκει γνωρισε την Ingeborg.

Ηδη στην δευτερη συναντηση, ανυπομονος και σιγουρος για τον εαυτο του, δυσανεκτικος στα ανοιχτα θεματα, στον χρονο που μια αποφαση θελει για να επωαστει, ειχε αποφασισει οτι θα την παντρευτει.
H Ingeborg, κορη μιας αγροτικης οικογενειας, σκληραγωγημενη απο τις αγροτικες δουλειες, απλη, αφιερωμενη στην φροντιδα των αλλων: Δεχτηκε την εισοδο του αντρα της στην πολιτικηπαραιτουμενη απο το ονειρο μιας δεμενης οικογενειας, μεγαλωσε σχεδον μονη τα τεσερα παιδια τους, φροντισε την αρρωστη μητερα της μεχρι το τελος, υπηρξε για χρονια προεδρος μιας μεγαλης ανθρωπιστικης οργανωσης.

Ειναι ενδιαφερον, σε σχεση με την πολιτικη, το πως της την εφερε ο αντρας της: Καποια στιγμη χτυπησε το τηλεφωνο, ηταν απο μια συνεδριαση του κομματος, και του ειπαν μεσα σε δυο ωρες να αποφασισει αν θα υποβαλει υποψηφιοτητα για βουλευτης. Ειπε στην γυναικα του, ε, ας υποβαλω, ετσι κι αλλιως εχει αλλους πεντε υποψηφιους, δεν εχω ελπιδα. Υπεβαλε, εκλεχθηκε, και ολα ξεκινησαν. Ομως και μετα την δολοφονικη αποπειρα που τον αφησε ημιπληγικο, το επιχειρημα απεναντι της για να συνεχισει ηταν: "Θελεις να μπω σε μια ζωη αποσυρμενη, με τον κινδυνο να γινει η διαθεση μου ακομα χειροτερη;"

Γνωμονας του η δικη του διαθεση. Και η Ingeborg παντα, οπως η ιδια καποτε ειπε για τον εαυτο της, "ο ηρεμος πολος" στον οποιο η οικογενεια μπορουσε να ακουμπα:
Ενας τετοιος χαρακτηρας ειναι που θα αναζητησει τον ιδιοτροπο, εναν τετοιο χαρακτηρα ειναι που θα αναζητησει ο ιδιοτροπος.
Το βλεμμα της:

Παντα μοιαζει να το συνοδευει μια σκια. Ισως η σκια ενος εαυτου που απαρνηθηκε, παραδομενη στις υποθεσεις των αλλων, του αντρα, των παιδιων, της μητερας, των φτωχων του Τριτου Κοσμου.
Η Ingeborg μπορει να ειναι ετσι

Αλλα και ετσι

(Εντυπωσιακο, πως σ' αυτον τον αντρα ποτε δεν θα δεις μια καθαρη εκφραση, π.χ. ενα καθαρο χαμογελο!)

Και ετσι:

Πιο αχνα, στον "ηρεμο πολο" διαφαινεται κατι ευθραυστο, Καθαροτερα στα κοριτσια της Anna και Juliane. Το κλαμα παραφυλαει, ετοιμο καθε στιγμη να ξεσπασει:


Μιλαμε για την μια οψη ενος νομισματος που απο την αλλη εχει τον συμπληρωματικο συντροφο - εναν που ειναι "στριφνος", οπως τον χαρακτηρισε ενας δημοσιογραφος, που δεν βλεπει ονειρα, οπως λεει ο ιδιος, που εχει αποβαλει καθε τι το ρευστο και το φευγαλεο και εχει στερεοποιηθει στην ευφυια και στο ορθολογικο ωστε να μην σπαζει με τιποτα.
Το 1990, σε μια προεκλογικη συγκεντρωση, σφαιρες ενος ψυχασθενους τον βρισκουν στο μαγουλο και στην σπονδυλικη στηλη και τον αφηνουν σακατη

"Γιατι δεν με αφησατε να πεθανω;" λεει ξυπνωντας απο την ναρκωση. Αυτο ηταν ενα σημαδι ανθρωπινο, ενα σημαδι απελπισιας. Ομως γρηγορα ανασυντασσεται και πλεον δεν θελει ουτε ν' ακουσει αυτα τα λογια. Βγαινει απο το νοσοκομειο σκοτεινος, ατσαλενιος απο την ενταση και απολυτα ελεγχομενος:


Να συμβιβαστει και να ζησει με μια "πιθανη αναπηρια", λεει στην πρωτη συνεντευξη τυπου, να το δεχτει, "αυτο εγινε πολυ γρηγορα". "Θα με συνηθισουν, ετσι οπως ειμαι", λεει παρεμπιπτοντως. Ομως, συμπληρωνει ο παρουσιαστης των ειδησεων, "ακουγεται σαν ημερησια διαταγη".
"Μονο μην επιτρεπεις καμια συμπονοια, και την αυτολυπηση ουτε καν να την σκεφτεσαι." Για το "ατυχημα", οπως του αρεσει να ονομαζει την δολοφονικη αποπειρα, δεν μιλαει. "Το απωθει λιγακι", λεει η Ingeborg. Βρισκει τροπο να οχυρωθει και παλι στο καστρο του: "Αν εχεις μια αποστολη που σε γεμιζει, αυτα ξεπερνιουνται ευκολοτερα".
Πιανεται απο την ζωη, απο ο,τι του μενει πλεον απο την ζωη, μανιακα,

Ξαναγυριζει στην πολιτικη σε χρονο ρεκορ. Τον παραφρονα, που αργοτερα δηλωνει μετανοια, δεν θα τον συγχωρεσει ποτε.
Και μια λεπτομερεια απο την καθημερινοτητα του, για να δειτε τι ειδους πραγματα λεει πως "ξεπερνιουνται" "πολυ γρηγορα". 2004, ρεπορταζ του Spiegel: Βερολινο, φτανει τελευταιος στο αεροπλανο. Δυο τραυματιοφορεις σπρωχνουν το αναπηρικο καροτσι στον διαδρομο, μια-δυο φορες οι ροδες σκουντρανε στα καθισματα της Business-Class, οι κυριοι με τα κοστουμια στρεφουν το βλεμμα, τον αναγνωριζουν και γυρνουν στην εφημεριδα τους, φτανουν στην εκτη σειρα, τον σηκωνουν με ενα "Allez hopp!" και τον βαζουν στο καθισμα. Ας φερουμε στον νου μας και την καθημερινη ρουτινα με τα σακκουλακια για την ακρατεια, το ντυσιμο, το γδυσιμο, το μπανιο οπως με ενα μωρο που δεν περπαταει ακομα, κλπ. κλπ. "'s isch, wie 's isch", λεει στην τοπικη του διαλεκτο, "ειναι οπως ειναι". Εδω η φραση πρεπει να ακουστει με μια συνεχεια: ειναι οπως ειναι, και βουλωσ' το - ουτε κλαματα, ουτε γκρινιες, ουτε παραιτηση.
Εξαρχης κατοικει σε μια νοοτροπια, σε ενα κλιμα που μυριζει εντονα Μελανα Δρυμο και γερμανικη επαρχια του '50: "Ο καθενας σκουπιζει μπρος απ' την πορτα του και η γειτονια ειναι καθαρη." Πολυ πριν απο την εφαρμογη στα οικονομικα, το ρητο μοιαζει να τον καθοδηγει στην ζωη του ολοκληρη. Ο,τι δεν ειναι καθαρο, καθε τι θολο, αμφισημο, αχρηστο, ειναι σκουπιδι και πρεπει να φυγει. (Στην οικονομια αραγε; Ο,τι ειναι καλο για ενα νοικοκυριο, δεν ειναι αναγκαστικα καλο και για ενα κρατος; Οταν ολοι "καθαριζουν", δηλαδη ξοδευουν λιγοτερα, το εμποριο και η παραγωγη πεφτουν, εταιρειες συρρικνωνονται, απολυονται ανθρωποι, τα φορολογικα εσοδα μειωνονται, και ολα αυτα παει κανεις να τα συμμαζεψει με νεο "καθαρισμα" και ο φαυλος κυκλος δεν εχει τελος. Για τον Wolfgang Schäuble οι Ελληνες πρεπει να ειναι πλασματα απο τον Αρη - η, μαλλον, σκουπιδια, ουτε καν στην εξωπορτα αλλα, ω συμφορα, καταμεσις στο σπιτι της Ευρωζωνης, που πρεπει να καθαρισει και να την απαλλαξει απο αυτα.)
Στην πολιτικη, επι καγγελαριας Helmut Kohl, ο Wolfgang Schäuble κανει λαμπρη καρριερα. Η συνθηκη της επανενωσης των Γερμανιων ειναι βασικα δικο του εργο.

Ηδη η διαφορα μεγεθους εδω δεν ειναι τυχαια. Στους υφισταμενους του ο Wolfgang Schäuble ειναι σκληρος, αλαζονας, υποτιμητικος. Στον τοτε προϊσταμενο του, τον καγγελαριο Kohl, πιστο σκυλι. Δεν εχει αναστημα απεναντι του, παραμενει αμυντικος. Ο Kohl τον εχει γραμμενο. Την νυχτα της δολοφονικης αποπειρας, οταν ο αδελφος του προσπαθει να τον βρει και να ζητησει να φερει τους καλυτερους γιατρους, ο Kohl μενει αφαντος. Του δινει το δαχτυλιδι για διαδοχο του, αλλα το παιρνει ξανα πισω. Σε ενα σκανδαλο χρηματοδοτησης του κομματος τον αφηνει εκθετο. Τον εχουν ως υποψηφιο Προεδρο της Γερμανιας, αποφασιζουν τελικα αλλον και τον ενημερωνουν τελευταια στιγμη. Και η Angela Merkel αρπαζει την θεση ως υποψηφια του κομματος για τις επομενεςεκλογες. Και ο Schäuble συνεχιζει ως νουμερο δυο. Ο ιδιος παρομοιασε καποτε τον εαυτο του με τον Σισυφο. Φτανει στην πηγη και ποτε δεν πινει νερο.
Στην συνεργασια με την Merkel εχει αλλαξει. Ισως εχει σημασια οτι πλεον απεναντι του ειναι μια γυναικα. Ισως η παραδοχη οτι πλεον δεν θα φτασει ψηλοτερα. Ειναι δευτερος μεταξυ ισων.

Στην προσφατη ομιλια του στο γερμανικο κοινοβουλιο για την ελληνικη κριση, και σε σχεση με την κριτικη που δεχθηκε για τις θεσεις του περι ελληνικου time-out, ειπε: "Στην μακρα μου πολιτικη ζωη εχω σκληραγωγηθει τοσο, που αυτα δεν με ταρακουναν." Και εβαλε θεμα παραιτησης του, αν η διαφωνια με την Merkel παραμεινει. Θα ειναι και η οριστικη. Ο "λυκος", οπως τον αποκαλουσε ο αδελφος του Thomas, θα γυρισει στο σπιτι του και η γυναικα του θα τον εχει επιτελους για καποια χρονια κοντα της - αν οντως τον θελει ακομα, και αν αυτον δεν τον σκοτωσει η απραξια.
Κλεινοντας, τρεις φωτογραφιες απο ενα ντοκιμαντερ της γερμανικης τηλεορασης για τα 70 χρονια του Wolfgang Schäuble πριν απο δυο χρονια. Ειναι φωτογραφιες του δημοσιογραφου που το επιμεληθηκε. Το υφος του στις συνεντευξεις λεει κατι για τα προσωπα που εχει απεναντι του.
Με τον αδελφο του Thomas:
 

(Χαλαρη συνομιλια, αντρας με αντρα)

Με την γυναικα του Ingeborg:

(Εδω ειναι πιο μικρος, καπως απεναντι σε μια [δεκτικη, διαθεσιμη] μαμα)

Με τον Wolfgang Schäuble:

(Παλι μικρος, αλλα τωρα με γραβατα, με ενταση, λες και μπορει να πει κατι λαθος και να φαει χαστουκι)

Πηγή Τμήματος Ειδήσεων:
Βαρνάβας όμορφος τόπος να μένεις, δύσκολος να ζεις..